Nowotwory neuroendokrynne, w skrócie nazywane NET (od ang. neuroendocrine tumors) – w organizmie chorego mogą rozwijać się latami, nie wykazując przy tym żadnych charakterystycznych objawów lub imitując symptomy zupełnie innych chorób. To sprawia, że pacjenci nieraz długo szukają pomocy u niewłaściwych specjalistów. Leczą się na astmę, chorobę wrzodową, stany zapalne jelit, zespół jelita drażliwego, a dojrzałe kobiety – na menopauzę.
"W naszym kraju tego typu nowotwory są wciąż rzadko rozpoznawane i sprawiają niejednokrotnie wiele trudności diagnostycznych, dlatego konieczne jest upowszechnianie wiedzy o ich występowaniu oraz o nowych sposobach diagnostyki i leczenia. Istotne jest, aby lekarz uwzględnił w diagnostyce różnicowej istnienie tych chorób. Nowotwory neuroendokrynne należą do chorób rzadkich. Wydaje się jednak, że niedługo będą musiały zmienić ten status, gdyż wg ostatnich badań okazuje się, że występowanie ich wynosi 8,4 osoby na 100 tys. osób. Wczesne rozpoznanie pozwala na wyleczenie lub spowolnienie rozwoju nowotworu i kontrolowanie jego przebiegu, co ma bezpośredni wpływ na podniesienie jakości życia chorych" – powiedziała podczas wtorkowej konferencji prasowej kierownik Kliniki Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i przewodnicząca Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych prof. Beata Kos-Kudła.
Jej zdaniem w Polsce poprawia się dostępność do diagnostyki tych nowotworów. "W większości dużych miast można już wykonać podstawowe badania umożliwiające lub sugerujące rozpoznanie tej choroby. Dlatego uważam, że najlepszym rozwiązaniem jest prowadzenie wysokospecjalistycznej diagnostyki i leczenia w wybranych ośrodkach, gdzie istnieje możliwość współpracy lekarzy wielu specjalności z różnych dziedzin medycyny: endokrynologii, gastroenterologii, chirurgii, onkologii, medycyny nuklearnej czy patomorfologii. Taka interdyscyplinarna opieka przyczynia się do wyboru najskuteczniejszych sposobów pomocy chorym" – dodała prof. Kos-Kudła.
Guzy neuroendokrynne mogą być hormonalnie czynne i manifestować się nadmiernym wydzielaniem substancji, takich jak hormony (np. insulina, gastryna, glukagon) lub aminy biogenne (np. serotonina). Stąd też w takich przypadkach lekarzem, do którego uda się chory będzie endokrynolog. Często jednak – nawet w około 60 proc. – guzy nie wydzielają hormonów, są wówczas nazywane nieczynnymi hormonalnie. Rozwijają się one bezobjawowo lub dają niecharakterystyczne objawy ze strony układu pokarmowego, z którymi pacjent zgłasza się do gastroenterologa. Dlatego bywają rozpoznane dopiero w momencie, gdy pojawiają się przerzuty, głównie do wątroby.
Skuteczne leczenie nowotworów neuroendokrynnych wymaga ścisłej współpracy wielu specjalistów. Czołowym polskim ośrodkiem jest w tym zakresie Klinika Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W 2015 roku ośrodek ten, decyzją Europejskiego Towarzystwa Leczenia Nowotworów Neuroendokrynnych (European Neuroendocrine Tumor Society – ENETS), jako pierwszy w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej uzyskał status Europejskiego Centrum Doskonałości Leczenia Nowotworów Neuroendokrynnych (Centre of Excellence). Obecnie pod opieką personelu medycznego z ośrodka pozostaje ponad 1500 pacjentów z nowotworami neuroendokrynnymi – NET, z czego ponad połowa jest spoza województwa śląskiego. W katowickim Centrum konsultowane są przypadki z całego kraju.
Po otrzymaniu diagnozy mogą liczyć na kompleksową pomoc lekarzy zrzeszonych w Polskiej Sieci Guzów Neuroendokrynnych z kluczowych ośrodków diagnostyki i leczenia nowotworów neuroendokrynnych. Jednoczesna konsultacja kilkunastu różnych specjalistów, jak np. onkologów, endokrynologów, chirurgów, gastrologów, radiologów, patomorfologów czy lekarzy medycyny nuklearnej pozwala szczegółowo omówić dany przypadek i szybko wdrożyć odpowiednią terapię, zwiększając tym samym realną szansę pacjenta na lepszej jakości i dłuższe życie.
"Kadra Kliniki stworzyła pionierski – także w skali europejskiej – ogólnopolski projekt wdrożenia telemedycyny w obszarze endokrynologii i onkologii – TELENEN-Tumor Board Online: Ogólnopolskie Wielospecjalistyczne Konsylium Nowotworów. Są to telekonsultacje trudnych przypadków pacjentów z nowotworami neuroendokrynnymi przeprowadzane przez ekspertów krajowych z dziedziny diagnostyki i leczenia NEN oraz przy udziale stałego zespołu Tumor Board Kliniki Endokrynologii i Nowotworów Neuroendokrynnych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Konsultacje te odbywają się regularnie 2 razy w miesiącu, już od ponad trzech lat, w ramach TELENEN, z wykorzystaniem platformy internetowej, dzięki czemu lekarze z całej Polski mogą skonsultować swoich pacjentów z NET i ustalić dla nich najbardziej optymalne metody diagnostyki i leczenia" – wskazała prof. Beata Kos-Kudła.
Z inicjatywy katowickiego Center of Excellence powstała w 2005 roku Polska Sieć Guzów Neuroendokrynnych będąca interdyscyplinarnym forum działającym przy Polskim Towarzystwie Endokrynologicznym, skupiającym specjalistów różnych dziedzin medycyny. Pod auspicjami specjalistów z katowickiej kliniki powstał i jest prowadzony Krajowy Rejestr Guzów Neuroendokrynnych.
Źródło: PAP – https://naukawpolsce.pap.pl/zdrowie
