Stosowanie leków u kobiet z chorobami przewodu pokarmowego będących w ciąży lub karmiących piersią

Stosowanie leków u kobiet z chorobami przewodu pokarmowego będących w ciąży lub karmiących piersią

Artykuł Management of gastrointestinal and liver diseases during pregnancy opracowaniem najczęstszych problemy gastroenterologicznych i hepatologicznych u kobiet w ciąży.

W przwołanym powyżej artykule Van der Woude C.J. i wsp. przedstawili podsumowanie dotyczące zasad leczenia chorób przewodu pokarmowego i wątroby u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Autorzy opracowania podkreślają, że w większości przypadków utrzymanie leczenia w okresie ciąży jest niezbędne w celu kontroli choroby. Dowody odnośnie bezpieczeństwa leków i badań są skąpe i czasami trudne w interpretacji. W artykule szeroko omówiono najczęstsze problemy gastroenterologiczne i hepatologiczne u kobiet w ciąży. Poniżej przedstawiono w tabeli dane o bezpieczeństwie leków i procedur diagnostycznych przedyskutowane w pracy.

Problem i lek

Okres ciąży

Okres karmienia piersią

Kat. FDA

Nudności

 

Witamina B6

Bez zwiększenia ryzyka

Potencjalnie toksyczny

A

Metoklopramid

Nieteratogenny

Potencjalnie toksyczny

B

Domperidon

Nieznane bezpieczeństwo

Potencjalnie kompatybilny

C

Prochloropromazyna

Nieteratogenny

Potencjalnie toksyczny

C

Prometazyna

Nieteratogenny

Potencjalnie toksyczny

C

Ondansetron

Nieteratogenny

Potencjalnie kompatybilny

B

Choroba refluksowa przełyku

Antacida

Małe ryzyko, minimalna absorbcja

Unikać dużych dawek lub długiego przyjmowania trikrzemianu magnezu

Niezbezpieczny (alkaloza): wodorowęglan sodu

Małe ryzyko

Brak danych

Sukralfat

Małe ryzyko

Nieznane

B

H2-blokery (ranitydyna)

Inne

 

Małe ryzyko

Brak danych, prawdopodobnie bezpieczne

Kompatybilny

B

Inhibitory pompy protonowej:

Omeprazol

Pozostałe

 

 

Szkodliwe w bad. doświad.

Małe ryzyko

 

 

Brak danych na ludziach, potencjalna toksyczność

 

 

C

B

Leki prokinetyczne:

Cisaprid

 

Metoklopramid

 

Małe ryzyko

 

Małe ryzyko

 

Ograniczone dane, potencjalnie kompatybilny

Ograniczone dane, potencjalnie toksyczny

 

Zespół jelita nadwrażliwego

Loperamid

Małe ryzyko, unikać w I trymestrze

Ograniczone dane

B

Glikol polietylenowy

Małe ryzyko

Małe ryzyko

C

Fosforan sodu

Małe ryzyko, matczyne działanie niepożądane

Nieznane

-

Amitryptylina

Możliwa teratogenność

Ograniczone dane

C

Doksepina, dezipramina

Ograniczone dane, unikać, jeśli to możliwe

 

B

Alosetron

Unikać, jeśli to możliwe, brak danych u ludzi

Brak danych

C

Rifaksymina

Unikać, jeśli to możliwe, brak danych u ludzi

Teratogenna u zwierząt

Brak danych

C

SSRI (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny)

Fluoksetyna: zwiększa ryzyko malformacji, unikać w I trymestrze

Paroksetyna: malformacje serca, unikać w I trymestrze

Sertralina, citalopram: bez ryzyka malformacji, zachować ostrożność w I trymestrze

Potencjalna toksyczność

 

 

Potencjalna toksyczność

 

Potencjalna toksyczność

C

 

 

D

 

C

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Mesalazyna

Małe ryzyko, unikać: powłoki ftalanu bibutylu

Bez przeciwwskazań

B

Sulfasalazyna

Małe ryzyko, połącz z kwasem foliowym

Ograniczone dane

B

Kortykosteroidy

Małe ryzyko, prednizon, prednizolon, metyloprednizolon

Nie zalecane: deksametazon, betametazon

Bez przeciwwskazań, odstęp 4 godziny

C

Tiopuryny

Małe ryzyko: azatiopryna, 6-merkaptopuryna

6-tioguanina: unikać, jeśli to możliwe, ograniczone dane

Ograniczone dane

6-TG unikać, jeśli to możliwe

D

Anty-TNFalfa

Małe ryzyko, badania z małą grupą pacjentek

Ograniczone dane

B

Metotreksat

Przeciwwskazany, wstrzymać na 3-6 m-cy przed planowanym zajściem w ciążę

Przeciwwskazany

X

Talidomid

Przeciwwskazany

Przeciwwskazany

X

Metronidazol

Małe ryzyko

Ograniczone dane

B

Ciprofloksacyna

Ograniczone dane, unikać w I trymestrze

Ograniczone dane

C

Choroby wątroby

Kwas ursodeoksycholowy

Małe ryzyko, niejasny wpływ w I trymestrze

Kompatybilny

B

Takrolimus

Ograniczone dane, małe ryzyko

Potencjalnie toksyczny

C

Everolimus

Brak danych, unikać

Potencjalnie toksyczny

C/D

Sirolimus

Ograniczone dane, unikać

Potencjalnie toksyczny

C

Mykofenolan mofetilu

Przeciwskazany

Brak danych, unikać

D

Propranolol

I trymestr: małe ryzyko, nieteratogenny

II/III trymestr: zahamowanie wzrostu, bradykardia

Potencjalnie toksyczny

C/D

Lamiwudyna

Małe ryzyko

Potencjalnie toksyczny

C

Rybawiryna

Przeciwwskazana, teratogenna

Brak danych, niekompatybilny

X

Interferon

Ograniczone dane

Potencjalnie toksyczny

C

Penicylamina

Teratogenna u szczurów, dane sprzeczne

Potencjalnie toksyczny

D

Badania diagnostyczne w ciąży

USG

Badanie preferowane

MRI

Małe ryzyko, bez gadolinu

TK

Unikać. Jeśli konieczne: odroczyć do 20 tygodnia

Gastroskopia

Małe ryzyko

Kolonoskopia

Małe ryzyko, unikać ciśnienia brzusznego

Przygotowanie jelita (PEG)

Małe ryzyko

ECPW

Małe ryzyko, wskazania terapeutyczne, doświadczony endoskopista, ograniczenie czasu napromieniowania, unikanie twardej kopii zdjęć rtg

Sedacja:

midazolam

propofol

fentanyl

 

Małe ryzyko, jeśli możliwe: unikać w I trymestrze

Małe ryzyko

Małe ryzyko


Kategoria FDA:
A – w badaniach na kobietach nie wykazano ryzyka

B – badania na zwierzętach nie wykazały ryzyka lub badania na zwierzętach wykazały ryzyko, ale nie zostało ono potwierdzone w badaniach na kobietach

C – badania na zwierzętach wykazały ryzyko, a badania na kobietach są niedostępne lub brak jakichkolwiek badań

D – udowodnione ryzyko, ale gdy korzyści przewyższają, ryzyko mogą być zastosowane

X – leki absolutnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży i starających się o potomstwo

Opracowano na podstawie: van der Woude C.J., Metsalaar H.J., Danese S.: Management of gastrointestinal and liver diseases during pregnancy. Gut 2014; 63: 1014-23.

Lek. Agnieszka Świdnicka-Siergiejko