Doustna vs. dożylna suplementacja żelaza u chorych po krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego pochodzenia nieżylakowego

Wyniki dotychczas opublikowanych badań dowiodły, że 80% chorych po krwawieniu z GOPP ma stwierdzoną niedokrwistość w momencie wypisania ze szpitala, tylko 16% z nich ma zaleconą suplementację żelaza, a ponad 2/3 chorych rozwinie ponownie niedokrwistość w ciągu 12-14 miesięcy od zakończenia suplementacji.

 

 

 


Żelazo

W styczniowym numerze Alimentary Pharmacology and Therapeutics duńscy autorzy opublikowali wyniki badania (ClinicalTrials.gov identifier: NCT00978575) porównującego skuteczność doustnej vs. dożylnej suplementacji żelaza u chorych po przebytym krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Było to badanie jednoośrodkowe, randomizowane, kontrolowane placebo, obejmujące łącznie 97 chorych z niedokrwistością, będącą następstwem przebytego krwawienia z GOPP pochodzenia nieżylakowego. Chorych przydzielano losowo do trzech grup: grupy, w której niedobory żelaza suplementowano dożylnie (1000 mg żelaza jednorazowo), grupy, w której stosowano suplementację doustną (100 mg żelaza 2x dziennie przez 3 miesiące) oraz do grupy kontrolnej, otrzymującej placebo. Okres obserwacji chorych we wszystkich grupach wynosił 3 miesiące.

Porównując chorych, u których uzupełniano niedobory żelaza (drogą doustną lub dożylną) z chorymi z grupy otrzymującej placebo, zaobserwowano istotny statystycznie wzrost stężenia hemoglobiny już po czterech tygodniach suplementacji (12,9 g/dl vs. 11,7 g/dl; p < 0.01). Również odsetek chorych, u których po zakończeniu okresu obserwacji średnie stężenie hemoglobiny wzrosło > 2g/dl był istotnie wyższy w grupach otrzymujących preparaty żelaza (82% vs. 39%; p < 0.01). Ponadto wykazano, że po zakończeniu okresu obserwacji niedokrwistość utrzymywała się tylko u 17% chorych z grup otrzymujących preparaty żelaza w porównaniu z 70% chorych z grupy otrzymującej placebo.

Natomiast porównując chorych z grupy otrzymującej żelazo w postaci doustnej z chorymi, u których zastosowano suplementację dożylną, nie wykazano istotnych statystycznie różnic w stężeniu hemoglobiny zarówno w trakcie jak i po zakończeniu okresu obserwacji. Podobnie odsetek chorych, u których średnie stężenie hemoglobiny wzrosło > 2 g/dl oraz chorych, którzy mieli utrzymującą się niedokrwistość po zakończeniu okresu obserwacji, był zbliżony w obu grupach (otrzymujących żelazo drogą doustną i dożylną) i nie różnił się statystycznie. Natomiast w przypadku chorych, u których stosowano suplementację dożylną, obserwowano najskuteczniejszą i najszybszą (już po 1 tygodniu) odbudowę zapasów żelaza w organizmie, wyrażoną stężeniem ferrytyny oraz stopniem wysycenia transferryny. Warty podkreślenia pozostaje również fakt, że autorzy nie obserwowali działań niepożądanych i powikłań związanych z suplementacją żelaza niezależnie od drogi jego podawania. 

W podsumowaniu artykułu autorzy wnioskują, że suplementacja żelaza jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia niedokrwistości, będącej następstwem krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Sposób suplementacji (droga doustna vs. dożylna) nie wpływa na skuteczność leczenia, ocenianego na podstawie wzrostu stężenia hemoglobiny. Suplementacja dożylna pozwala natomiast szybciej odbudować zapasy żelaza w organizmie.

Źródło: Bager P., Dahlerup J.F.: Randomised clinical trial: oral vs. intravenous iron after upper gastrointestinal haemorrhage – a placebo-controlled study. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, Volume 39, Issue 2, January 2014, Pages: 176-187. Article first published online : 19 NOV 2013, DOI: 10.1111/apt.12556.

Dr n. med. Krzysztof Kurek
następny artykuł