Fenylomaślan glicerolu obniża stężenie amoniaku poprzez zapewnienie alternatywnej do cyklu mocznikowego drogi wydalania azotu (w formie fenylooctanu glutaminy). Związek ten był wcześniej stosowany u chorych z hiperamonemią w przebiegu wrodzonych zaburzeń cyku mocznikowego. W marcowym numerze pisma Hepatology opublikowano wyniki badania II fazy nad zastosowaniem fenylomaślanu glicerolu w leczeniu i zapobieganiu encefalopatii wątorbowej.
Badaniem objęto 178 pacjentów z marskością wątroby, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy wystąpiły co najmniej 2 epizody encefalopatii wątrobowej, w tym 59 pacjentów aktualnie przyjmujących rifaksyminę. W badaniu wykazano, że stosowanie fenylomaślanu glicerolu doustnie w dawce 6 ml dwa razy dziennie istotnie obniżało stężenie amoniaku w osoczu oraz prowadziło do redukcji odsetka pacjentów z encefalopatią wątrobową (21% vs. 36%; P = 0,02), skracało również czas do pierwszego epizodu (HR = 0.56; P < 0,05) i zmniejszało całkowitą liczbę epizodów encefalopatii (35 vs. 57; P = 0,04). Stosowanie fenylomaślanu glicerolu wiązało się również z mniejszą liczbą hospitalizacji z powodu encefalopatii wątrobowej. W badaniu wykazano korelację pomiędzy stężeniem amoniaku a występowaniem epizodów encefalopatii wątrobowej. Najwięcej korzyści ze stosowania tego leku wykazano u pacjentów nieprzyjmujących rifaksyminy w momencie włączenia do badania. Częstość występowania działań niepożądanych leku była zbliżona do placebo.
Badaniem objęto 178 pacjentów z marskością wątroby, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy wystąpiły co najmniej 2 epizody encefalopatii wątrobowej, w tym 59 pacjentów aktualnie przyjmujących rifaksyminę. W badaniu wykazano, że stosowanie fenylomaślanu glicerolu doustnie w dawce 6 ml dwa razy dziennie istotnie obniżało stężenie amoniaku w osoczu oraz prowadziło do redukcji odsetka pacjentów z encefalopatią wątrobową (21% vs. 36%; P = 0,02), skracało również czas do pierwszego epizodu (HR = 0.56; P < 0,05) i zmniejszało całkowitą liczbę epizodów encefalopatii (35 vs. 57; P = 0,04). Stosowanie fenylomaślanu glicerolu wiązało się również z mniejszą liczbą hospitalizacji z powodu encefalopatii wątrobowej. W badaniu wykazano korelację pomiędzy stężeniem amoniaku a występowaniem epizodów encefalopatii wątrobowej. Najwięcej korzyści ze stosowania tego leku wykazano u pacjentów nieprzyjmujących rifaksyminy w momencie włączenia do badania. Częstość występowania działań niepożądanych leku była zbliżona do placebo.
Podsumowując, autorzy stwierdzają, że fenylomaślan glicerolu może okazać się cennym lekiem w leczeniu chorych z encefalopatią wątrobową i z tego względu konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia jego skuteczności i bezpieczeństwa terapii. Wyniki badania potwierdzają również rolę podwyższonego stężenia amoniaku w patogenezie encefalopatii wątrobowej.
Źródło: Rockey D.C., Vierling J.M., Mantry P., Ghabril M., Brown R.S. Jr., Alexeeva O., Zupanets I.A., Grinevich V., Baranovsky A., Dudar L., Fadieienko G., Kharchenko N., Klaryts'ka I., Morozov V., Grewal P., McCashland T., Reddy K.G., Reddy K.R., Syplyviy V., Bass N.M., Dickinson K., Norris C., Coakley D., Mokhtarani M., Scharschmidt B.F.: HALT-HE Study Group. Randomized, double-blind, controlled study of glycerol phenylbutyrate in hepatic encephalopathy. Hepatology. 2014 Mar; 59 (3): 1073-83.
Lek. Paweł Rogalski
Lek. Paweł Rogalski
