Karwedilol vs. endoskopowe opaskowanie żylaków w pierwotnej profilaktyce krwawienia z żylaków przełyku

Karwedilol vs. endoskopowe opaskowanie żylaków w pierwotnej profilaktyce krwawienia z żylaków przełyku
Krwawienie z żylaków przełyku jest głównym problem klinicznym u chorych z marskością wątroby i rozwija się z częstością 5% rocznie.

Krwawienie z żylaków przełyku jest głównym problem klinicznym u chorych z marskością wątroby i rozwija się z częstością 5% rocznie. Nieselektywne β-blokery (propranolol lub nadolol) zmniejszają ciśnienie wrotne poprzez zmniejszenie rzutu serca (efekt związany z działaniem na receptory β1) i redukują napływ krwi do układu wrotnego na skutek wazokonstrykcji naczyń obwodowych (efekt związany z działaniem na receptory β2). Obniżenie gradientu ciśnienia wątrobowo-żylnego (HVPG) poniżej 12 mmHg znacznie zmniejsza ryzyko krwawienia z żylaków przełyku. Endoskopowe opaskowanie żylaków (endoscopic varicel ligation – EVL) jest kolejną metodą leczenia żylaków przełyku. Metaanaliza wykazała, że ryzyko wystąpienia pierwszego epizodu krwawienia z żylaków przełyku jest mniejsze u pacjentów leczonych EVL w porównaniu z osobami, u których zastosowano nieselektywny β-bloker. Jednakże jest to metoda związana z powikłaniami, m.in. z krwawieniem z owrzodzenia powstałego w miejscu założenia opaski. Karwedilol jest nieselektywnym β-blokerem o dodatkowym antagonistycznym działaniu wobec receptora α1. Ze względu na ten podwójny efekt działania lek ten potencjalnie może bardziej obniżać ciśnienie wrotne, zmniejszać opór wewnątrzwątrobowy i w krążeniu obocznym. Wcześniejsze badania wykazały, że karwedilol wywiera silniejszy efekt redukujący ciśnienie wrotne niż propranolol.

W ostatnim miesiącu, ukazał się w Journal of Hepatology artykuł prezentujący wyniki wieloośrodkowego, randomizowanego i kontrolowanego badania porównującego EVL i karwedilol w pierwotnej profilaktyce krwawienia z żylaków przełyku.

Do badania włączono 209 chorych (średnia wieku: 48 lat; 72,7% mężczyzn) z marskością wątroby i żylakami przełyku (średniego i dużego stopnia), których zrandomizowane do dwóch grup w zależności od zastosowanego leczenia: grupa leczona EVL (82 chorych, sesje powtarzane co 3 tygodnie do uzyskania obliteracji) i grupa leczona karwedilolem w dawce 12,5 mg dziennie (86 chorych). Etiologię wirusową marskości wątroby miało około 90% chorych w obu grupach. Wodobrzusze stwierdzano u 37,6% chorych, u których zastosowano EVL i u 40,7% chorych leczonych karwedilolem. Średni czas obserwacji wynosił 13,3 miesięcy (zakres: 1-50 miesięcy). W obu grupach stwierdzono podobną częstość krwawień [8,5% (7 chorych) w grupie EVL i 6,9% (6 chorych) w grupie karwedilolu], częstość zgonów związanych z krwawieniem [4,6% (4 chorych) w grupie EVL i 4,9% (4 chorych) w grupie karwedilolu] oraz ogólną śmiertelność (12,8% w grupie EVL i 19,5% w grupie karwedilolu). Przyczyny zgonów (infekcje, niewydolność wątroby, przyczyny sercowe i oddechowe) w obu grupach były podobne. Najczęstszym objawem niepożądanym u osób otrzymujących karwedilol były nudności (18 chorych) i duszność (30 chorych), które ustąpiły samoistnie. Ponadto, u 2 osób wystąpiła hipotensja wymagająca odstawienia leku. W grupie leczonej EVL u 1 osoby wystąpiło krwawienie z owrzodzenia i 17 osób zgłosiło ból w klatce piersiowej. Ponadto 58 chorych zgłaszało przejściową dysfagię, która ustąpiła bez leczenia.

Autorzy wysunęli wniosek, że karwedilol prawdopodobnie nie ma przewagi nad opaskowaniem żylaków w prewencji pierwszego krwawienia z żylaków przełyku u chorych z marskością o etiologii wirusowej.

Źródło: Shah H.A., Azam Z., Rauf J., Abid S., Hamid S., Jafri W., Khalid A., Ismail F.W., Parkash O., Subhan A., Munir S.M.: Carvedilol vs. esophageal variceal band ligation in the primary prophylaxis of variceal hemorrhage: A multicentre randomized controlled trial. J Hepatol 2014; 60: 757-764.

Lek. Agnieszka Świdnicka-Siergiejko