Włosogłówka ludzka (Trichocephalus trichiurus) jest pasożytem bytującym w jelicie grubym (kątnicy i wstępnicy), wywołującym chorobę zwaną włosogłówczycą (trychocefaloza). Ciało włosogłówki jest cienkie i nitkowate, o długości 30-50 mm. Pasożyt, wnikając przednią, włosowatą częścią głowową pod nabłonek śluzówki jelita, żywi się krwią, co może prowadzić do niedokrwistości. Włosogłówka żyje ponad rok. Po 60-70 dniach od zakażenia samica wydala dziennie ok. 3-20 tys. jaj, które – podobnie jak jaja glisty ludzkiej – wciągu kilku tygodni rozwijają się w glebie do postaci inwazyjnej. Zakażenia włosogłówką są częste, zwłaszcza w krajach ciepłych i tropikalnych. Badania dzieci z anemią w Wietnamie wykazały blisko 80% poziom infestacji. Masywne inwazje występują w niektórych rejonach Karaibów, w Afryce Południowej i Malezji.
Drogi zarażania
Jaja włosogłówki wydalane z kałem dojrzewają w wilgotnej i ciepłej glebie, a w ich wnętrzu rozwijają się larwy. Człowiek zaraża się, spożywając produkty zanieczyszczone jajeczkami zawierającymi już rozwinięte larwy. W zarażeniu mogą pośredniczyć muchy, przenoszące jajeczka z larwami z odchodów i gleby na produkty spożywcze.
Objawy
Przy małej intensywności inwazji pasożytów choroba może przebiegać bezobjawowo; ciężka infestacja może objawiać się częstym, bolesnym oddawaniem płynnych stolców ze śluzem i krwią; może pojawić się wypadanie odbytnicy. U dzieci może wystąpić ciężka niedokrwistość niedoborowa, brak apetytu, zahamowanie wzrostu i spadek masy ciała oraz opóźniony rozwój poznawczy. Mogą wystąpić objawy skórno-alergiczne, rozdrażnienie, bezsenność, bóle głowy i ogólne osłabienie.
Rozpoznawanie i leczenie
Rozpoznanie stawia się na podstawie badania koproskopowego, poszukując w zagęszczonym stolcu beczułkowatych jaj z dwoma charakterystycznymi, przezroczystymi czepkami na biegunach. W terapii włosogłówczycy leczeniem z wyboru jest albendazol – 400 mg p.o. przez 3 dni lub mebendazol – 100 mg p.o. 2 x dz. przez 3 dni w monoterapii. Można zastosować iwermektynę – 200 μg/kg m.c./dobę p.o. również przez 3 dni w monoterapii lub w terapii skojarzonej.
