Gastroenterologia Praktyczna, 2/2020

  • Zakażenie SARS‑CoV‑2 a objawy ze strony przewodu pokarmowego
  • Uszkodzenia wątroby w dobie COVID‑19
  • Rozpoznawanie, leczenie i monitorowanie niedokrwistości u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit
  • Okołoodbytnicza postać choroby Leśniowskiego‑Crohna w pytaniach i odpowiedziach
  • Wskazania do przeszczepienia wątroby
  • Intermittent fasting – kolejny ryzykowny trend żywieniowy czy dieta o udowodnionych podstawach naukowych?
  • Opis przypadku pacjenta z podniedrożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna
  • Zespół PPP (zapalenie trzustki, zapalenie tkanki podskórnej oraz zapalenie stawów – pancreatitis, panniculitis, polyarthritis) – opis przypadku
  • Rozpoznawanie i leczenie halitosis – punkt widzenia lekarza stomatologa
  • Halitoza – punkt widzenia lekarza gastroenterologa
  • Znaczenie witaminy D w etiopatogenezie nieswoistych chorób zapalnych jelit u dzieci
  • Zasada informowania w przypadku pacjentów geriatrycznych. Artykuł 31 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty

Wersja eBook:

Cena: 27.00 PLN

Zakażenie SARS‑CoV‑2 a objawy ze strony przewodu pokarmowego
SARS‑CoV‑2 infection and gastrointestinal symptoms
Anita Gąsiorowska


Uszkodzenia wątroby w dobie COVID‑19
Liver injury in COVID‑19
Halina Cichoż‑Lach


Rozpoznawanie, leczenie i monitorowanie niedokrwistości u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit
Diagnosis, treatment and monitoring of anemia in patients with inflammatory bowel diseases
Małgorzata Woźniak, Renata Talar‑Wojnarowska


Okołoodbytnicza postać choroby Leśniowskiego‑Crohna w pytaniach i odpowiedziach
Perianal Crohn’s disease – questions and answers
Paweł Siwiński, Adam Dziki, Michał Mik


Wskazania do przeszczepienia wątroby
Indication to liver transplantation
Joanna Raszeja‑Wyszomirska


Intermittent fasting – kolejny ryzykowny trend żywieniowy czy dieta o udowodnionych podstawach naukowych?
Intermittent fasting – another risky nutrition trend or diet with proven scientific evidence?
Cezary Chojnacki, Paulina Konrad, Aleksandra Błońska


Opis przypadku pacjenta z podniedrożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna
Case report of a patient with upper gastrointestinal tract obstruction in the course of Crohn’s disease
Tomasz Kurowski, Bartosz Ostrowski, Maciej Kajor, Marek Hartleb


Zespół PPP (zapalenie trzustki, zapalenie tkanki podskórnej oraz zapalenie stawów – pancreatitis, panniculitis, polyarthritis) – opis przypadku
PPP syndrome (pancreatitis, panniculitis, polyarthritis) – case report
Julia Banasik, Milena Padysz, Konrad Kosztowny, Piotr Hogendorf, Adam Durczyński, Janusz Strzelczyk, Anita Gąsiorowska


Rozpoznawanie i leczenie halitosis – punkt widzenia lekarza stomatologa
Diagnosis and treatment of halitosis – the dentist’s point of view
Natalia Bielecka‑Kowalska


Halitoza – punkt widzenia lekarza gastroenterologa
Halitosis – gastroenterologist’s point of view
Aleksandra Kaczka


Znaczenie witaminy D w etiopatogenezie nieswoistych chorób zapalnych jelit u dzieci
The role of vitamin D in the pathogenesis of inflammatory bowel disease in children
Aleksandra Kowalik, Natalia Panasiuk, Elżbieta Pac‑Kożuchowska


Zasada informowania w przypadku pacjentów geriatrycznych. Artykuł 31 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Rafał Patryn

Zakażenie SARS‑CoV‑2 a objawy ze strony przewodu pokarmowego
SARS‑CoV‑2 infection and gastrointestinal symptoms
Anita Gąsiorowska
 
Streszczenie
COVID‑19 to choroba układu oddechowego wywołana przez nowy gatunek koronawirusa, który został po raz pierwszy zidentyfikowany w Wuhan, stolicy chińskiej prowincji Hubei, w grudniu 2019 r. Najczęstsze objawy COVID‑19 to gorączka, kaszel, duszność, dreszcze, bóle mięśni, głowy, gardła i nowo powstałe zaburzenia węchu i smaku. Ponadto u pacjentów z COVID‑19 stwierdzono różnorodne objawy ze strony przewodu pokarmowego, w tym biegunkę, nudności, wymioty i bóle brzucha. W artykule przedstawiono dane epidemiologiczne oraz charakterystykę kliniczną objawów ze strony przewodu pokarmowego z uwzględnieniem epizodów ostrego zapalenia trzustki u pacjentów z COVID‑19.
 
Abstract
COVID‑19 is a respiratory illness caused by a novel coronavirus that was first identified in Wuhan, the capital city of China’s Hubei Province, in December 2019. Most common presenting symptoms of COVID‑19 include fever, cough, shortness of breath, chills, muscle pain, headache, sore throat, and new loss of taste or smell. Additionally, multiple gastrointestinal symptoms including diarrhea, nausea, vomiting, and abdominal pain, have been variably reported in patients with COVID‑19. The article presents epidemiological data and clinical characteristics of gastrointestinal symptoms including episodes of acute pancreatitis in patients with COVID‑19.
 
 
 
Uszkodzenia wątroby w dobie COVID‑19
Liver injury in COVID‑19
Halina Cichoż‑Lach
 
Streszczenie
Publikacja przedstawia zjawisko uszkodzenia wątroby u chorych zakażonych SARS‑CoV‑2. Okazuje się, że nieprawidłowe wyniki badań wątrobowych są częste u pacjentów z COVID‑19 i mogą dotyczyć ponad 1/3 chorych przyjętych do szpitala. Powoduje to pogorszenie rokowania, zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu COVID‑19, przedłuża czas hospitalizacji. Pacjenci z nieprawidłowymi wynikami badań wątrobowych to głównie mężczyźni, osoby w starszym wieku, chorzy z wyższym BMI. Uszkodzenie wątroby może być wywołane również stosowaniem hepatotoksycznych leków w zakażeniu SARS‑CoV‑2, głównie przeciwwirusowych: lopinawiru i rytonawiru. Pacjenci z przewlekłą chorobą wątroby są obarczeni wyższym ryzykiem ciężkiego przebiegu COVID‑19, ale też ostrzejsza postać kliniczna zakażenia SARS‑CoV‑2 jest czynnikiem predysponującym do uszkodzenia tego narządu.
 
Abstract
The paper presents the phenomenon of liver injury in patients infected with SARS‑CoV‑2. It turns out that abnormal liver test is common in patients with COVID‑19 and may affect more than 1/3 of patients admitted to hospital. This worsens the prognosis, increases the risk of severe COVID‑19, and extends the hospitalization period. Patients with abnormal liver tests are mainly men, elderly people, and persons with higher BMI. Liver injury may also be caused by the hepatotoxic drugs in the treatment of SARS‑CoV‑2 infection, mainly antiviral ones: lopinavir and ritonavir. Patients with chronic liver disease are at higher risk of severe COVID‑19, but on the other hand more severe clinical form of SARS‑CoV‑2 infection is a predisposing factor for liver damage.
 
 
 
Rozpoznawanie, leczenie i monitorowanie niedokrwistości u pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit
Diagnosis, treatment and monitoring of anemia in patients with inflammatory bowel diseases
Małgorzata Woźniak, Renata Talar‑Wojnarowska
 
Streszczenie
Niedokrwistość jest najczęstszą układową manifestacją nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ), wiąże się z istotnym pogorszeniem jakości życia chorych oraz wzrostem częstości i czasu trwania hospitalizacji. Etiopatogeneza niedokrwistości w przebiegu NChZJ jest wieloczynnikowa, główną jej komponentę stanowi niedobór żelaza oraz przewlekły stan zapalny, skutkujący niekorzystnym wpływem cytokin prozapalnych na erytropoezę. Do innych przyczyn anemii w NChZJ należą niedobór witaminy B12 i/lub kwasu foliowego oraz działania niepożądane stosowanego leczenia. Rozpoznanie różnicowe niedokrwistości pozostaje wyzwaniem klinicznym, dlatego analizowana jest rola nowych parametrów diagnostycznych, takich jak hepcydyna, białka morfogenetyczne kości oraz wskaźnik sTfR/log ferrytyny. Z uwagi na różnorodny patomechanizm niedokrwistości prawidłowe ustalenie rozpoznania jest niezbędne, aby zastosować odpowiednie leczenie. Dożylna suplementacja żelaza jest terapią pierwszego wyboru u pacjentów z klinicznie aktywną postacią NChZJ, z hemoglobiną poniżej 10 g/dl oraz u chorych wymagających leków stymulujących erytropoezę. Z kolei w przypadku niedokrwistości chorób przewlekłych istotna jest intensyfikacja terapii choroby podstawowej. Podsumowując, biorąc pod uwagę wpływ niedokrwistości na jakość życia oraz przebieg NChZJ, niezwykle ważne jest skuteczne jej leczenie i regularne monitorowanie, także u chorych w fazie remisji.
 
Abstract
Anemia is the most common systemic manifestation of inflammatory bowel diseases (IBD), associated with a significant deterioration in the quality of life and an increase in the frequency and duration of hospitalization. The etiopathogenesis of anemia in the course of IBD is multifactorial, its main component is iron deficiency and chronic inflammation, resulting in adverse effects of pro‑inflammatory cytokines on erythropoiesis. Other causes of anemia in IBD include vitamin B12 and/or folic acid deficiency and side effects of used treatment. The differential diagnosis of anemia remains a clinical challenge, which is why the role of new diagnostic parameters such as hepcidin, bone morphogenetic proteins and the sTfR/log ferritin ratio is being analyzed. Due to the various pathomechanisms of anemia, the correct diagnosis is necessary to provide appropriate treatment. Intravenous iron supplementation is the first‑line therapy in patients with a clinically active form of IBD, with hemoglobin below 10 g/dl and in patients requiring drugs that stimulate erythropoiesis. In case of anemia of chronic diseases, it is important to intensify therapy of the underlying disease. To sum up, taking into account the impact of anemia on the quality of life and the course of IBD, effective treatment and regular monitoring, also in patients in remission, are extremely important.
 
 
 
Okołoodbytnicza postać choroby Leśniowskiego‑Crohna w pytaniach i odpowiedziach
Perianal Crohn’s disease – questions and answers
Paweł Siwiński, Adam Dziki, Michał Mik
 
Streszczenie
Okołoodbytnicza postać choroby Leśniowskiego‑Crohna jest olbrzymim wyzwaniem terapeutycznym. Leczenie jest długotrwałe, a jego efekty są nadal niezadowalające. Przebieg tej formy choroby jest u części pacjentów wyniszczający, z towarzyszącymi licznymi powikłaniami i prawie zawsze wymaga leczenia wielospecjalistycznego. Najlepsze efekty osiąga się z wykorzystaniem skojarzonej terapii farmakologicznej i chirurgicznej. Doświadczenie chirurga w prowadzeniu tej grupy chorych oraz ciągła współpraca z gastroenterologami w celu wyboru jak najkorzystniejszej sekwencji leczenia to czynniki poprawiające skuteczność terapii.
 
Abstract
Perianal Crohn’s disease is a huge therapeutic challenge. The treatment is long‑lasting and its effects are still unsatisfactory. The course of this form of the disease is debilitating, accompanied by numerous complications and almost always it requires multi‑specialist treatment. The best results are achieved with the use of combined pharmacological and surgical therapy. The surgeon’s experience, continuous cooperation with gastroenterologists in order to select the most favorable treatment sequence are factors that improve the effectiveness of therapy in this group of patients.
 
 
 
Wskazania do przeszczepienia wątroby
Indication to liver transplantation
Joanna Raszeja‑Wyszomirska
 
Streszczenie
Przeszczepienie wątroby jest od ponad 50 lat uznaną procedurą leczniczą w stanach ostrej i przewlekłej niewydolności wątroby oraz w wybranych schorzeniach onkologicznych, pierwotnie lub wtórnie dotyczących wątroby. Poniższy artykuł jest przeglądem wskazań do transplantacji wątroby, zarówno wynikających z etiologii choroby wątroby, z uwzględnieniem obecnie zachodzących zmian na listach oczekujących, jak i ze zmian patofizjologicznych w przewlekłych chorobach wątroby.
 
Abstract
Liver transplantation (LT) has been a recognized treatment for acute and chronic liver failure as well as for selected oncological diseases, primary or secondary, affecting the liver, for over 50 years. The following article is a review of indications for liver transplantation, both resulting from the etiology of liver disease, including contemporary changes on waiting lists, as well as resulting from pathophysiological changes in chronic liver diseases.
 
 
 
Intermittent fasting – kolejny ryzykowny trend żywieniowy czy dieta o udowodnionych podstawach naukowych?
Intermittent fasting – another risky nutrition trend or diet with proven scientific evidence?
Cezary Chojnacki, Paulina Konrad, Aleksandra Błońska
 
Streszczenie
Dieta intermittent fasting (IF) – występująca m.in. pod nazwami „głodówka okresowa” lub „post przerywany” – to termin używany do określenia schematów żywieniowych, polegających na cyklicznym i drastycznym ograniczaniu kaloryczności posiłków. W różnych odmianach stosowana jest w wielu religiach od pokoleń, ale jej wpływ na stan zdrowia nie jest wystarczająco poznany. Wyniki badań przeprowadzonych głównie na zwierzętach wskazują na jej potencjalnie korzystny wpływ na skład masy ciała, zmniejszenie ryzyka kardiometabolicznego, poprawę parametrów gospodarki węglowodanowej i lipidowej, a także zmniejszenie ryzyka chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych. Badania przeprowadzone na ludziach dotyczą bardzo małych grup i krótkich okresów obserwacji. Dieta IF stosowana jest głównie w leczeniu nadwagi i otyłości, ale nadal brak jest wystarczających dowodów potwierdzających jej skuteczność i bezpieczeństwo.
 
Abstract
Intermittent fasting (IF) – is a term used to describe nutritional regimens involving cyclical and drastic reduction of meal calories. In different varieties it has been used in many religions for generations, but its impact on health is not well recognized. The results of research studies conducted mainly on animals indicate its potentially beneficial effect on the change of body mass composition, cardiometabolic risk reduction, improvement of carbohydrate and lipid metabolism parameters as well as risk reduction for cancer or neurodegenerative diseases. Studies conducted on humans concern very small groups and short observation periods. The IF diet is mainly used in the treatment of overweight and obesity, but there is still insufficient evidence to prove its effectiveness and safety.
 
 
 
Opis przypadku pacjenta z podniedrożnością górnego odcinka przewodu pokarmowego w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna
Case report of a patient with upper gastrointestinal tract obstruction in the course of Crohn’s disease
Tomasz Kurowski, Bartosz Ostrowski, Maciej Kajor, Marek Hartleb
 
Streszczenie
Choroba Leśniowskiego-Crohna może rozwinąć się w każdym odcinku przewodu pokarmowego. Najczęstszą lokalizacją zmian jest końcowy odcinek jelita cienkiego i jelito grube, natomiast obecność choroby Leśniowskiego-Crohna w górnym odcinku przewodu pokarmowego jest rzadka. Wyjątkowo rzadko powstają izolowane zmiany ograniczone do dwunastnicy. Opisano przypadek zmian dwunastniczych w chorobie Leśniowskiego-Crohna u 31-letniego pacjenta z objawami niedrożności górnego odcinka przewodu pokarmowego.
 
Abstract
Crohn’s disease can affect any region of the gastrointestinal tract. The most commonly changes occur in terminal ileum and large intestine while the presence of Crohn’s disease in the upper gastrointestinal tract is rare. Isolated lesions limited to duodenum are extremely rare. A case of duodenal Crohn’s disease in 31-year-old man with symptoms of an obstruction of the upper gastrointestinal tract has been described.
 
 
 
Zespół PPP (zapalenie trzustki, zapalenie tkanki podskórnej oraz zapalenie stawów – pancreatitis, panniculitis, polyarthritis) – opis przypadku
PPP syndrome (pancreatitis, panniculitis, polyarthritis) – case report
Julia Banasik, Milena Padysz, Konrad Kosztowny, Piotr Hogendorf, Adam Durczyński, Janusz Strzelczyk, Anita Gąsiorowska
 
Streszczenie
Zespół PPP obejmujący zapalenie trzustki, zapalenie tkanki podskórnej oraz zapalenie stawów to rzadka choroba o niejasnej etiopatogenezie. Występuje zwykle u pacjentów z ostrym lub przewlekłym zapaleniem trzustki lub rakiem trzustki. Rozpoznanie zespołu należy brać pod uwagę u osób z chorobą tego narządu, u których występują także zmiany skórne i stawowe. Ustalenie właściwego rozpoznania jest niezbędne do wdrożenia odpowiedniego leczenia i wymaga wielodyscyplinarnej współpracy. Praca przedstawia przypadek pacjenta z zespołem PPP i krótkie podsumowanie dostępnego piśmiennictwa.
 
Abstract
Panniculitis, pancreatitis, and polyarthritis (PPP syndrome) is a rare clinical syndrome, which pathogenesis remains unclear. This triad appear mainly in patients with acute or chronic pancreatitis and pancreatic carcinoma. We describe a case of PPP syndrome and review of literature associated with disease. The PPP syndrome should be considered in patients with pancreatitis who have skin lesions and osteoarticular manifestations. To establish an early diagnosis is necessary to begin appropriate treatment. Due to the variety of symptoms it requires multidisciplinary approach.
 
 
 
Rozpoznawanie i leczenie halitosis – punkt widzenia lekarza stomatologa
Diagnosis and treatment of halitosis – the dentist’s point of view
Natalia Bielecka‑Kowalska
 
Streszczenie
Halitosis jest jednym z problemów skłaniających pacjentów do wizyty u lekarza dentysty lub gastroenterologa. Jest to przewlekły, nieprzyjemny zapach z ust spotykany u pacjentów obojga płci i w różnym wieku. Dolegliwość ta poza dyskomfortem i trudnościami w kontaktach interpersonalnych może być pierwszym objawem poważnych problemów zdrowotnych. Halitoza jest zagadnieniem interdyscyplinarnym, a przyczyna może być ukryta w wielu problemach ogólnoustrojowych. Znaczną część przypadków można powiązać z chorobami zlokalizowanymi w jamie ustnej. Najczęstszymi stomatologicznymi przyczynami nieświeżego oddechu są stany zapalne w obrębie dziąseł i przyzębia oraz próchnica, w większości przypadków będące wynikiem nieprawidłowej higieny jamy ustnej. W przypadku problemów stomatologicznych, które przyczyniają się do powstania halitosis, niezwykle istotna jest profilaktyka i systematyczne wizyty kontrolne. Celem tej pracy jest przedstawienie klasyfikacji i przyczyn nieświeżego oddechu związanych z jamą ustną. Ponadto opisano diagnostykę halitozy i badanie stomatologiczne m.in. zapalenia dziąseł i przyzębia. Przedstawiono możliwości leczenia halitozy związanej z nieprawidłową higieną i jej następstwami oraz nowe możliwości terapeutyczne. Niestety nie zawsze przyczynę halitosis da się wyeliminować. Niezwykle istotnym elementem jest właściwa edukacja i motywacja pacjenta. Odpowiednio przeprowadzony indywidualny instruktaż higieny jamy ustnej, dobór odpowiednich akcesoriów higienicznych dostosowanych do potrzeb pacjenta to podstawy długotrwałego efektu terapeutycznego. Pomimo wielu badań ten problem jest powszechny i wciąż brakuje skutecznych terapii.
 
Abstract
Halitosis is one of the problems motivating the patient to visit the dentist or gastroenterologist. This is a chronic, unpleasant odor from the oral cavity. It is found in patients of both sexes and at different ages. This problem, apart from discomfort and difficulties in interpersonal contacts, may be the first symptom of serious health problems. Halitosis is an interdisciplinary problem, and the cause can be hidden in many systemic problems. A significant proportion of cases can be associated with diseases located in the mouth. The most common dental causes of bad breath are gingivitis, periodontitis, and tooth decay. In most cases, they are the result of poor oral hygiene. For dental problems that contribute to halitosis, prevention and systematic follow‑up visits are extremely important. The purpose of this work is to present the classification and causes of bad breath associated with the mouth. In addition, the diagnosis of halitosis and dental examination of gingivitis and periodontitis are described. Treatment options for halitosis associated with poor hygiene and its consequences are described, as well as new therapeutic options. Unfortunately, the cause of halitosis cannot always be eliminated. The patient’s proper education and motivation are extremely important. Properly conducted individual oral hygiene instruction, the selection of appropriate hygiene accessories tailored to the needs of the patient are the basis for a long‑term therapeutic effect. Despite many studies this problem is still widespread and still lacks effective therapies.
 
 
 
Halitoza – punkt widzenia lekarza gastroenterologa
Halitosis – gastroenterologist’s point of view
Aleksandra Kaczka
 
Streszczenie
Chociaż choroby przewodu pokarmowego rzadko są przyczyną halitozy, to nieprzyjemny zapach z ust jest jednym z dość częstych powodów konsultacji u gastroenterologa. Ten uciążliwy objaw w istotny sposób ogranicza życie społeczne pacjenta, wpływa na jego relacje z bliskimi i znacznie pogarsza jakość życia. Poniższa praca omawia najważniejsze aspekty dotyczące halitozy w codziennej praktyce klinicznej, które powinny być wzięte pod uwagę w diagnostyce i ustaleniu postępowania u pacjenta zgłaszającego nieprzyjemny zapach z ust.
 
Abstract
Although the digestive tract diseases are relatively rarely the cause of halitosis, bad breath is one of common reasons for consulting a gastroenterologist. This troublesome symptom significantly limits the patient’s social life, affects his intimate relationships and significantly worsens the quality of life. The following article discusses the most important aspects of halitosis in everyday clinical practice, which should be taken into account in the diagnosis and management with patient reporting fetor ex ore.
 
 
 
Znaczenie witaminy D w etiopatogenezie nieswoistych chorób zapalnych jelit u dzieci
The role of vitamin D in the pathogenesis of inflammatory bowel disease in children
Aleksandra Kowalik, Natalia Panasiuk, Elżbieta Pac‑Kożuchowska
 
Streszczenie
Witamina D jest związkiem o działaniu plejotropowym, wykazano jej wpływ nie tylko na regulację gospodarki wapniowo‑fosforanowej, ale również na funkcjonowanie układu sercowo‑naczyniowego, oddechowego, pokarmowego, moczowego, rozrodczego, nerwowego, immunologicznego. Szczególnie interesujące wydaje się jej znaczenie dla układu immunologicznego, liczne badania naukowe przeprowadzone w ostatnich latach wykazują, że witamina D ma zdolność modulowania odpowiedzi immunologicznej, można więc nazwać ją czynnikiem immunomodulującym. W chorobach autoimmunizacyjnych zaobserwowano wpływ niskiego poziomu witaminy D na rozwój m.in. cukrzycy typu 1, stwardnienia rozsianego, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz nieswoistych chorób zapalnych jelit.
Nieswoiste choroby zapalne jelit to schorzenia o nieznanej dokładnie etiologii i patogenezie, wiadomo jedynie, że na zachorowanie wpływ mają czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne. Obecnie uważa się, że niedobór witaminy D może być czynnikiem immunologicznym sprzyjającym zachorowaniu na nieswoiste zapalenia jelit. Wiadomo, że deficyt witaminy D może nasilać reakcję zapalną zachodzącą w ścianie jelita, tym samym witamina D może wpływać na ciężkość zaostrzeń i długość okresów remisji. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste zapalenia jelit, również w populacjach pediatrycznych; choroby te dotyczą coraz częściej osób przed 18. r.ż. Nieswoiste zapalenia jelit rozpoczynające się w dzieciństwie bardzo często mają cięższy przebieg w porównaniu z tymi samymi schorzeniami mającymi swój początek w wieku dorosłym. Wiedza o czynnikach mających wpływ na przebieg choroby ma istotne znaczenie w terapii nieswoistych zapaleń jelit. W pracy przedstawiono podsumowanie aktualnych doniesień na temat immunomodulującej roli witaminy D w etiopatogenezie nieswoistych zapaleń jelit.
 
Abstract
Vitamin D is a pleiotropically acting compound, which has been demonstrated to affect calcium‑phosphatase balance as well as cardiovascular, respiratory, digestive, urinary, reproductive, nervous, and immune functions. Its importance for the immune system seems of special interest. Numerous recent studies have shown that vitamin D can modulate the immune response; therefore, it can be called an immunomodulatory factor. Low levels of vitamin D are known to affect the development of various autoimmune diseases, e.g. type 1 diabetes mellitus, systemic sclerosis, rheumatoid arthritis, and non‑specific enteritis.
The exact aetiology and pathogenesis of non‑specific enteritis have not been fully elucidated. In fact, it is only known that the development of non‑specific enteritis is affected by genetic, environmental and immunological factors. The deficiency of vitamin D is believed to be an immunological factor favouring the development of disease. Its deficiency enhances the inflammatory reaction in the intestinal wall, thus affecting the severity of exacerbations and periods of remission. In recent years, higher incidence rates of non‑specific enteritis have been observed, including paediatric populations. Such cases are increasingly common among individuals < 18 years of age. Childhood‑onset non‑specific enteritis is often more severe than adulthood‑onset cases. The knowledge concerning the factors affecting the course of disease is essential for therapy. The present paper summarises the current study findings on the immunomodulatory role of vitamin D in the aetiopathogenesis of non‑specific enteritis cases.
 
 
 
Zasada informowania w przypadku pacjentów geriatrycznych. Artykuł 31 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty
Rafał Patryn