Endoskopowe dostępy żywieniowe do przewodu pokarmowego – aspekty praktyczne

Endoscopic enteral feeding tubes – practical aspects

Diana Ignatiuk, Marek Guzek, Jacek Paluch, Krzysztof Kurek

Streszczenie

Endoskopowe dostępy żywieniowe są preferowaną drogą żywienia enteralnego pacjentów z prawidłowo funkcjonującym układem pokarmowym, którzy wymagają długotrwałego żywienia dojelitowego. Obecnie zakładanie dostępów żywieniowych jest powszechnym zabiegiem endoskopowym wykonywanym na całym świecie, dlatego znajomość wskazań i przeciwwskazań do jego wykonania ma zasadnicze znaczenie w codziennej praktyce gastroenterologicznej. Świadomość potencjalnych powikłań, a także zrozumienie rutynowej opieki pozabiegowej nad dostępem żywieniowym mogą poprawić jakość opieki nad pacjentami. Celem niniejszego opracowania jest krytyczny przegląd praktycznych aspektów związanych z endoskopowymi dostępami żywieniowymi.

Abstract

Endoscopic enteral feeding tubes are preferred route of feeding and nutritional support in patients with a functional gastrointestinal system who require long-term enteral nutrition. Considering that nowadays feeding tube placement is common endoscopic procedure performer worldwide, knowing its indications and contraindications is of paramount importance in current medicine. Awareness of potential complications, as well as understanding routine aftercare of the catheter, can improve the quality of care for patients with feeding tube. The aim of the

Żywienie kliniczne w chorobach zapalnych trzustki, nieswoistych zapalnych chorobach jelit oraz chorobach wątroby. Omówienie zaleceń Sekcji Żywienia Klinicznego i Metabolizmu Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Clinical nutrition in pancreatitis, inflammatory bowel diseases and liver diseases. Discussion of the recommendations of the Clinical Nutrition and Metabolism Section of the Polish Society of Gastroenterology

Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz, Dorota Mańkowska-Wierzbicka

Streszczenie

Żywienie kliniczne w chorobach gastroenterologicznych to integralny element postępowania terapeutycznego. Niedożywienie, często towarzyszące schorzeniom układu pokarmowego, istotnie zwiększa ryzyko powikłań, wydłuża czas hospitalizacji, obniża skuteczność leczenia i pogarsza rokowanie. Wczesne rozpoznanie ryzyka niedożywienia oraz wdrożenie odpowiednio dobranej terapii żywieniowej, zarówno doustnej, dojelitowej, jak i pozajelitowej, to nieodzowne komponenty kompleksowej opieki nad pacjentem gastroenterologicznym. Właściwie prowadzona interwencja żywieniowa nie tylko wspiera regenerację i procesy gojenia, lecz także zmniejsza ryzyko powikłań i znacząco poprawia jakość życia. Stąd leczenie żywieniowe nie powinno być postrzegane jako opcjonalne uzupełnienie terapii, ale jako równorzędny filar współczesnej medycyny.

W niniejszym artykule omówiono część wytycznych przygotowanych przez Sekcję Żywienia Klinicznego i Metabolizmu Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii. Pełny tekst zaleceń można znaleźć pod adresem https://www.mp.pl/paim/issue/article/16967/ oraz na stronie Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii https://ptg-e.org.pl/wytyczne/.

Abstract

Clinical nutrition in gastroenterological diseases is an integral part of therapeutic management. Malnutrition, which often accompanies gastrointestinal diseases, significantly increases the risk of complications, prolongs hospitalisation, reduces the effectiveness of treatment and worsens the prognosis. Early recognition of the risk of malnutrition and the implementation of appropriately selected nutritional therapy, whether oral, enteral or parenteral, is an indispensable component of comprehensive care for gastroenterology patients. Properly conducted nutritional intervention not only supports regeneration and healing processes, but also reduces the risk ofcomplications and significantly improves quality of life. Therefore, nutritional treatment should not be seen as an optional supplement to therapy, but as an equal pillar of modern medicine.

The following article discusses some of the guidelines prepared by the Clinical Nutrition and Metabolism Section of the Polish Society of Gastroenterology. The full text of the recommendations can be found at https://www.mp.pl/paim/issue/article/16967/ and on the website of the Polish Society of Gastroenterology https://ptg-e.org.pl/wytyczne/.

Jak uniknąć powikłań leczenia żywieniowego?

How to avoid complications of nutritional treatment?

Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz , Aleksandra Budnicka-Borkowicz, Aleksandra Kaczka, Ewa Walecka-Kapica, Dorota Mańkowska-Wierzbicka

Streszczenie

Żywienie enteralne (dojelitowe) i parenteralne (pozajelitowe) to metody leczenia żywieniowego pacjentów, którzy z różnych przyczyn nie mogą przyjmować pokarmów doustnie lub u których konwencjonalne żywienie nie pokrywa ich zapotrzebowania energetycznego i/lub białkowego. Choć te metody stanowią zasadniczy element terapii wielu chorób, to każda z nich wiąże się z ryzykiem powikłań mogących wpływać na przebieg leczenia, długość hospitalizacji i jakość życia pacjenta.

Celem niniejszego artykułu jest omówienie najczęstszych powikłań związanych z żywieniem enteralnym i parenteralnym, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka oraz mechanizmów ich powstawania. Przedstawiono również znaczenie wczesnego wykrywania i profilaktyki powikłań. Wiedza w tym zakresie umożliwia optymalizację opieki nad pacjentem, minimalizację ryzyka i poprawę efektów terapeutycznych.

Abstract

Enteral and parenteral nutrition are nutritional treatment methods used in patients who, for various reasons, cannot eat orally or when conventional nutrition does not meet their energy requirements. Although they are a key element of therapy in many diseases, each of these methods carries a risk of complications that can affect the course of treatment, length of hospitalization and quality of life of the patient.

The aim of this article is to discuss the most common complications associated with both enteral and parenteral nutrition. Risk factors and mechanisms of complications will be presented, as well as the importance of early detection and prevention. Knowledge on this subject allows for the optimization of patient care, minimization of risk and improvement of therapeutic outcomes.

Zespół ponownego odżywienia u pacjentki z marskością wątroby – opis przypadku

Refeeding syndrome in a patient with liver cirrhosis – case study

Mateusz Malinowski, Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz

Streszczenie

Zespół ponownego odżywienia (refeeding syndrome – RFS) to zaburzenia elektrolitowe i metaboliczne występujące u pacjentów niedożywionych lub z określonymi czynnikami ryzyka, u których po okresie deficytu kalorycznego ponownie wprowadzono lub zwiększono podaż kalorii. Zasadniczym elementem prewencji RFS jest stopniowe wdrażanie żywienia z równoczesnym monitorowaniem stężeń elektrolitów we krwi i podażą tiaminy. W opisywanym przypadku złożoność stanu zdrowia pacjentki wymagała skoordynowanego postępowania terapeutycznego, łączącego leczenie farmakologiczne, endoskopowe i żywienie kliniczne z uwzględnieniem ryzyka wystąpienia RFS.

Abstract

Refeeding syndrome (RFS) is an electrolyte and metabolic disorder occurring in malnourished patients or patients with specific risk factors who have been reintroduced to or increased their calories intake after a period of calories deficiency. The key element in the prevention of RFS is the gradual introduction of nutrition with simultaneous monitoring of blood electrolyte concentrations and introducing thiamine intake. In the case described, the complexity of the patient’s health required a coordinated therapeutic approach combining pharmacological and endoscopic treatment with clinical nutrition, taking into account the risk of RFS.

Wyzwania żywieniowe u pacjentki z jadłowstrętem psychicznym – opis przypadku

Nutritional challenges in a patient with anorexia nervosa – a case report

Katarzyna Kondej-Muszyńska, Anna Bobrus-Chociej, Izabela Murzyn, Aleksandra Truchel

Streszczenie

Jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa – AN) to przewlekła choroba psychiczna, która charakteryzuje się lękiem przed przyrostem masy ciała, zaburzonym postrzeganiem swojego ciała, co doprowadza do poważnych restrykcji dietetycznych lub zachowań skoncentrowanych na utracie masy ciała. Efektem takiego postępowania jest celowa utrata masy ciała. Najpoważniejsze powikłania w przebiegu AN są związane z zaburzeniami kardiologicznymi i zespołem ponownego odżywienia.

Przedstawiono opis przypadku 14,5-letniej dziewczynki, z ponad 3-letnim wywiadem ograniczania ilości spożywanych posiłków, które wynika z lęku przed nudnościami i bólem brzucha, oraz brakiem przyrostu masy ciała w tym okresie. Dziewczynka nie wymiotowała, nie prowokowała biegunek ani nie prowadziła nadmiernej aktywności fizycznej. Została przyjęta do szpitala skrajnie niedożywiona, z masą ciała 24,4 kg (< 1 c) i wskaźnikiem masy ciała (body mass index – BMI) wynoszącym 10,4 (< 1 c). Prowadzone leczenie żywieniowe było bardzo utrudnione z powodu braku tolerancji diet przemysłowych podawanych przez zgłębnik nosowo-żołądkowy. Ścisłe monitorowanie w kierunku zespołu ponownego odżywienia wykazało nieznaczne odchylenia w wartościach elektrolitów w surowicy krwi. W procesie leczenia podejmowano terapię psychiatryczną. Po ponad 3-miesięcznym pobycie w szpitalu dziewczynkę, spożywającą pełne posiłki, wzbogacone o doustne suplementy pokarmowe, po uzyskaniu ponad 7 kg przyrostu masy ciała i zwiększeniu BMI do 13,9, wypisano do domu. Pomimo kontynuacji leczenia psychiatrycznego 7 miesięcy po wypisie pacjentka ponownie trafiła do szpitala z powodu ograniczania ilości spożywanych posiłków i ubytku masy ciała.

W leczeniu jadłowstrętu psychicznego trudno osiągnąć trwałe efekty, choroba ma przewlekły charakter, wymaga zaangażowania w leczenie wielodyscyplinarnego zespołu, pracującego jednocześnie z pacjentem i jego rodziną.

Abstract

Anorexia nervosa (AN) is a chronic mental illness characterised by an intense fear of gaining weight and a distorted perception of one’s body, leading to severe dietary restrictions or behaviours focused on weight loss. The most serious complications are related to cardiac disorders and refeeding syndrome.

A case report is presented of a 14.5-year-old girl with a history of restricting food intake for over 3 years due to fear of nausea and abdominal pain. During the last 3 years, the patient did not gain any weight. The girl did not vomit, did not provoke diarrhoea, and did not engage in excessive physical activity. She was admitted to hospital extremely malnourished, with a body weight of 24.4 kg (< 1 c) and a BMI (body mass index) of 10.4 (< 1 c). Nutritional treatment was very difficult due to the patient’s intolerance to industrial diets administered via a nasogastric tube. Close monitoring for refeeding syndrome revealed slight deviations in serum electrolyte levels. Psychiatric therapy was initiated during the treatment process. After more than 3 months in hospital, the girl was discharged home, eating full meals enriched with oral nutritional supplements, having gained more than 7 kg in weight and increased her BMI to 13.9. Despite continuing psychiatric treatment, 7 months after discharge, the patient was readmitted to hospital due to restricted food intake and weight loss.

It is difficult to achieve lasting results in the treatment of anorexia nervosa. The disease is chronic and requires the involvement of a multidisciplinary team working simultaneously with the patient and their family.

Leczenie żywieniowe pacjentki z chłonkotokiem brzusznym

Nutritional treatment of patient with abdominal chylous leakage

Alina Kanikowska, Dominika Opala

Streszczenie

Chłonkotok brzuszny jest rzadkim zaburzeniem wynikającym z upośledzenia krążenia limfatycznego lub uszkodzenia naczyń chłonnych. Niekontrolowany wyciek chłonki prowadzi do poważnych zaburzeń metabolicznych i postępującego niedożywienia. Odpowiednia terapia żywieniowa jest podstawą leczenia chłonkotoku. Preferuje się żywienie dojelitowe (enteral nutrition – EN) z preparatami wzbogaconymi w średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (medium chain fatty acids – MCT) w celu zachowania integralności bariery jelitowej. Całkowite żywienie pozajelitowe (total parenteral nutrition – TPN) jest zarezerwowane dla wycieków z dużą ilością chłonki lub niewydolności przewodu pokarmowego. Terapie wspomagające obejmują analogi somatostatyny i interwencje chirurgiczne w przypadkach opornych na leczenie. Przedstawiamy przypadek 35-letniej kobiety z chłonkotokiem brzusznym po upadku z roweru, przyjętej na oddziału chirurgii. Prowadzono EN przez zgłębnik nosowo-żołądkowy z zastosowaniem preparatu wzbogaconego w MCT i z ograniczeniem ilości długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (long chain triglycerides – LCT). Ból brzucha ustąpił w ciągu kolejnych dni, a badanie ultrasonograficzne (USG) potwierdziło zmniejszenie ilości płynu w jamie brzusznej. Badanie kontrolne po miesiącu wykazało całkowite ustąpienie wodobrzusza i remisję objawów. Wczesne leczenie żywieniowe oparte na preparatach wzbogaconych w MCT okazało się skuteczne w przypadku umiarkowanego chłonkotoku, bez konieczności eskalacji leczenia żywieniowego, farmakologicznego i procedur inwazyjnych.

Abstract

Abdominal chylous leakage is a rare condition resulting from impaired lymphatic circulation or vessel damage. Uncontrolled leakage precipitates severe metabolic disturbances and progressive malnutrition. Nutritional management is essential in chylous leakage treatment. Enteral nutrition (EN) with medium chain fatty acids (MCT)-enriched formulas is preferred for intestinal integrity; total parenteral nutrition (TPN) is reserved for high-output leaks or EN failure. Adjunctive therapies include somatostatin analogues and surgical interventions for refractory cases. We present a 35-year-old woman with abdominal chylous leakage following bicycle trauma admitted to Surgical Department. Nasogastric tube enteral nutrition (EN) was initiated using an MCT-enriched, long chain triglycerides (LCT)-restricted formula. Abdominal pain resolved within next days, with ultrasound confirming reduced ascites. One-month follow-up showed complete ascites resolution and symptom remission. Early MCT-based EN was effective for moderate chylous ascites, promoting rapid recovery without additional pharmacologic, nutritional treatment or invasive interventions.

Obowiązki szpitala w sytuacji śmierci pacjenta – perspektywa prawna 

Sylwia Kiełbasa