Przydatne w praktyce klinicznej testy diagnostyczne encefalopatii wątrobowej
Tłumaczenie artykułu: Useful tests for hepatic encephalopathy in clinical practice
Eiman Nabi, Jasmohan S. Bajaj
Tłum.: Agnieszka Świdnicka-Siergiejko
Streszczenie:
Encefalopatia wątrobowa (hepatic encephalopathy – HE) jest ciężkim powikłaniem chorób wątroby oraz zespoleń wrotno-systemowych i obejmuje szereg zmian neuropsychiatrycznych oraz zaburzeń świadomości. Klasyfikujemy ją jako jawną HE (overt HE – OHE), gdy występują objawy kliniczne, oraz utajoną (covert HE – CHE), która jest najłagodniejszą postacią HE. Z uwagi na progresję CHE do OHE i jej wpływ na jakość życia ważne jest wczesne rozpoznanie. Istnieją liczne techniki diagnostyczne – od prostych skal klinicznych do zaawansowanych testów komputerowych. Rozpoznanie pozostaje jednak wyzwaniem z powodu czasochłonności, kosztów i zaangażowania personelu. Testy psychometryczne wydają się obiecujące z uwagi na ich wysoką czułość i niski koszt, jednak na ich wyniki wpływają wiek i wykształcenie. W artykule omówiono zalety i wady obecnych metod diagnostycznych OHE i CHE wraz ze strategią badania CHE.
Słowa kluczowe: utajona encefalopatia wątrobowa, minimalna encefalopatia wątrobowa, jawna encefalopatia wątrobowa, ISHEN, testy poznawcze, testy neuropsychiatryczne, testy typu papier-ołówek, testy skomputeryzowane, test kontroli hamowania, krytyczna częstotliwość światła migającego, wskaźnik psychometryczny encefalopatii wątrobowej (psychometric hepatic encephalophaty score – PHES), test Stroop App, RBANS
Komentarz: Prof. dr hab. n. med. Marek Hartleb
Nietolerancje pokarmowe fruktozy, fruktanów i FODMAP
Tłumaczenie artykułu: Dietary fructose intolerance, fructan intolerance and FODMAPs
Amy Fedewa & Satish S. C. Rao
Tłum.: Paweł Rogalski
Streszczenie:
Reakcje nietolerancji fruktozy, fruktanów i FODMAP (ang. fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides, and polyols; fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy i poliole) zawartych w diecie są powszechne, ale rzadko rozpoznawane i często nieprawidłowo leczone. Dzięki nowej wiedzy na temat mechanizmów i leczenia tych zaburzeń w ciągu ostatniej dekady zaczęto o nich mówić częściej. Pacjenci z tymi zaburzeniami często skarżą się na niewyjaśnione wzdęcia, odbijania, uczucie pełności, częste oddawanie gazów, bóle brzucha lub biegunkę. W prezentowanym artykule przeanalizowaliśmy najbardziej aktualne badania dotyczące reakcji nietolerancji pokarmowych, omówiliśmy zagadnienia budzące kontrowersje i przedstawiliśmy wytyczne dotyczące zaleceń dietetycznych w tych chorobach. Testy oddechowe stosowane w diagnostyce nietolerancji węglowodanów wydają się być ujednolicone i są kluczowe w rozpoznawaniu i leczeniu tych chorób, szczególnie w populacji zachodniej. Mimo że niedawno przeprowadzone badania wskazują, że dieta zubożona w FODMAP może być skuteczna w leczeniu niektórych pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych badań w celu identyfikacji większej liczby produktów żywnościowych bogatych w FODMAP oraz wykazania długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwa interwencji dietetycznych u tych chorych.
Słowa kluczowe: nietolerancja fruktozy, zespół złego wchłaniania fruktozy, nietolerancja fruktanów, badanie oddechowe, FODMAP, zespół jelita nadwrażliwego, dieta
Komentarz: Dr hab. n. med. Elżbieta Jarocka-Cyrta
Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori
Guidelines from the Polish Society of Gastroenterology for the diagnosis and treatment of Helicobacter pylori infection
Witold Bartnik, Danuta Celińska-Cedro, Jan Dzieniszewski, Wiktor Łaszewicz, Tomasz Mach, Krzysztof Przytulski, Barbara Skrzydło-Radomańska
Streszczenie:
Wytyczne opracowała grupa ekspertów reprezentujących Polskie Towarzystwo Gastroenterologii. Przedstawiają one aktualne sposoby rozpoznawania i leczenia zakażenia Helicobacter pylori u dorosłych i dzieci. W ostatnich latach zasady rozpoznawania zakażenia Helicobacter pylori nie uległy zmianie. Zmieniły się natomiast sposoby leczenia, które obecnie opierają się na terapii poczwórnej z bizmutem, terapii sekwencyjnej lub terapii poczwórnej bez bizmutu.
Abstract:
These guidelines have been worked-up by a group of experts representing the Polish Society of Gastroenterology. The article presents current diagnosis and treatment of Helicobacter pylori infection in adults and children. While the principles of the diagnosis of this infection have not changed in the last years, the treatment now is based on the quadruple therapy containing bismuth, sequential therapy or quadruple non-bismuth therapy.
Słowa kluczowe: zakażenie Helicobacter pylori, rozpoznawanie, leczenie, terapia poczwórna z bizmutem, terapia sekwencyjna, terapia poczwórna bez bizmutu
Key words: Helicobacter pylori infection, diagnosis, treatment, quadruple therapy containing bismuth, sequential therapy, quadruple non-bismuth therapy
Postępowanie terapeutyczne i profilaktyczne w krwawieniu z żylaków przełyku i żołądka – rekomendacje Grupy Roboczej Konsultanta Krajowego w dziedzinie gastroenterologii
Therapeutic and prophylactic management of bleeding from oesophageal and gastric varices – recommendations of the Working Group of the National Consultant for Gastroenterology
Mariusz Rosołowski, Marek Hartleb, Tomasz Marek, Janusz Milewski, Krzysztof Linke, Grzegorz Wallner, Andrzej Dąbrowski, Grażyna Rydzewska
Streszczenie:
Żylaki przełyku i żołądka są jednymi z najpoważniejszych następstw nadciśnienia wrotnego. U około 1/3 pacjentów dochodzi do krwotoku żylakowego. Pomimo znacznej poprawy wyników terapii śmiertelność z powodu krwawienia z żylaków przełyku i żołądka wciąż pozostaje wysoka. Powyższe rekomendacje przedstawiają optymalne postępowanie u chorych z krwawiącymi i niekrwawiącymi żylakami.
Abstract:
Gastroesophageal varices are one of the most serious consequences of portal hypertension. One-third of patients with varices will develop variceal haemorrhage. Despite significant improvements in the outcomes of treatment, mortality due to bleeding from gastro-oesophageal varices still remains very high. These recommendations present optimal management of patients with non-bleeding and bleeding varices.
Słowa kluczowe: żylaki przełyku, żylaki żołądka, krwawienie, postępowanie
Key words: gastroesophageal varices, bleeding, management
Rzadkie pierwotne nowotwory trzustki pochodzenia egzokrynnego
Rare exocrine neoplasms of the pancreas
Barbara Włodarczyk, Agnieszka Wierzchniewska-Ławska, Anita Gąsiorowska
Streszczenie:
W artykule przedstawiona została charakterystyka rzadkich nowotworów trzustki ze szczególnym uwzględnieniem częstości ich występowania, objawów klinicznych oraz wyników badań obrazowych i diagnostycznych. Rzadkie nowotwory trzustki stanowią około 1,7% wszystkich zmian nowotworowych tego narządu, a średni wiek pacjentów wynosi około 65 lat. Nowotwory te są istotnym problemem klinicznym ze względu na trudności w ich rozpoznawaniu i podejmowaniu decyzji terapeutycznych.
Spośród nowotworów trzustki najczęstszy jest gruczolakorak trzustki. Należy mieć jednak na uwadze możliwość występowania innych, rzadkich nowotworów tego narządu. Trudności w ich diagnozowaniu wpływają na opóźnienie podjęcia postępowania terapeutycznego, jednak w części przypadków rokowanie jest i tak lepsze w porównaniu z gruczolakorakiem trzustki. Diagnoza jest zazwyczaj stawiana w zaawansowanym stadium choroby, powodując zwiększenie wskaźników śmiertelności w porównaniu z nowotworami występującymi często w populacji ogólnej.
W przeszłości rzadkie nowotwory trzustki były rozpoznawane dopiero po włączeniu leczenia chirurgicznego, obecnie, dzięki dostępności oraz doświadczeniu w zastosowaniu nowoczesnych metod obrazowych, a w szczególności endosonografii z biopsją, możliwe jest potwierdzenie zmian nowotworowych przed podjęciem decyzji o ich leczeniu. Ze względu na mały odsetek badań klinicznych nie ustalono konkretnych wytycznych odnoszących się do tego zagadnienia, w związku z czym skuteczność leczenia nadal pozostaje przedmiotem dyskusji. Celowe wydaje się zatem prowadzenie wieloośrodkowych badań skoncentrowanych na tej problematyce.
Abstract:
This article presents the characteristic of rare pancreatic neoplasms. Study is focused on their frequency of occurrence, clinical symptoms and the visual and diagnostic test results. Rare neoplasms of the pancreas comprise about 1,7% of all pancreatic neoplastic lesions with median age of the patients equal to 65,8 years. They became a substantial clinical problem because of the difficulties in their recognition, diagnostic and therapeutic approach. The most common problem which is encountered in the medical practice is invalid diagnostic of the cystic lesions of the pancreas. Lots of the pancreatic neoplasm comprise of cystic components, so that unrecognized neoplastic lesions are not radically cured. It is necessary to think about occurrence of other rare neoplasms despite determined dominance of the pancreatic adenocarcinoma. Difficulties in their recognition cause delays in appropriate treatment, even though, in some cases the prognosis is better than for pancreatic adenocarcinoma. When the diagnosis is set in the advanced stadium of disease, it results in the increased death rate in comparison to neoplasms which are common in population. In the past, rare pancreatic neoplasms were recognized only after surgery. Nowadays due to availability and experience in application of modern imaging methods, particularly endoscopic ultrasound and fine needle aspiration biopsy, it is possible to confirm neoplastic lesions before making a decision about their treatment. Considering small percentage of clinical studies, exact guidelines were not yet determined, so effectiveness of treatment of rare neoplasms is still an object of discussion. Conducting multicenter studies in this area seems to be very sensible.
Słowa kluczowe: trzustka, nowotwory, rzadkie choroby, gruczolakorak
Key words: pancreas, neoplasms, rare diseases, adenocarcinoma
Lity pseudobrodawkowy nowotwór trzustki – aspekty praktyczne
Solid pseudopapillary neoplasm of the pancreas – practical aspects
Adam R. Markowski
Streszczenie:
Lity pseudobrodawkowy nowotwór (solid pseudopapillary neoplasm – SPN) jest rzadkim guzem nowotworowym części egzokrynnej trzustki, charakteryzującym się powolnym wzrostem i niskim potencjałem neoplastycznym. Lokalizuje się głównie w głowie lub ogonie trzustki i występuje zwykle u młodych kobiet w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Makroskopowo stwierdza się dobrze otorebkowaną masę guza zawierającą lite oraz brodawkowate i torbielowate komponenty. SPN trzustki rozwija się powoli, często nie powodując objawów klinicznych nawet przez kilkadziesiąt lat i w momencie rozpoznania jest najczęściej zaawansowany jedynie na poziomie lokoregionalnym. Zwykle możliwa jest radykalna resekcja chirurgiczna guza z intencją wyleczenia, przy czym jego wielkość nie jest czynnikiem predykcyjnym resekcyjności. Lokalny nawrót choroby jest obserwowany rzadko i, podobnie jak obecność przerzutów, nie stanowi bezwzględnego przeciwwskazania do leczenia chirurgicznego. Rokowanie jest dobre i okres przeżycia po resekcji jest zwykle długi.
Abstract:
Solid pseudopapillary neoplasm is a rare malignant tumor of the exocrine part of the pancreas, characterized by slow growth and low neoplastic potential. SPN locates mainly in the head or tail of the pancreas and usually occurs in young women in the second and third decades of life. SPN has a well macroscopically visible capsule surrounding the tumor, containing solid and papillary, and cystic components. SPN of the pancreas often grows slowly without causing significant clinical symptoms for up to several years and at the time of diagnosis is usually advanced only at the locoregional level. Usually SPN can be radically removed surgically with curative intent, and the tumor size is not a predictor of resectability. Local recurrence is observed rarely, and like the presence of metastases, is not an absolute contraindication to surgical treatment. The prognosis is good and survival after resection is usually long.
Słowa kluczowe: lity pseudobrodawkowy nowotwór trzustki, diagnostyka, leczenie
Key words: solid pseudopapillary neoplasm of the pancreas, diagnosis, treatment
Zaparcie stolca u dzieci i młodzieży
Constipation in children and adolescent
Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Bartosz Romańczuk
Streszczenie:
W pracy przedstawiono zagadnienia związane z klasyfikacją, symptomatologią, diagnostyką i leczeniem zaparcia stolca u dzieci i młodzieży.
Abstract:
In this article authors presented classification, symptoms, diagnostics and treatment of constipation in children and adolescent.
Słowa kluczowe: zaparcie, niemowlęta, dzieci i młodzież
Key words: constipation, infants, children and adolescent
ECPW pod kontrolą laparoskopii – alternatywny dostęp do dróg żółciowych u chorego po operacji Roux-en-Y
Laparoscopic controlled ERCP - alternative biliary access in patient with Roux-en-Y gastric bypass
Krzysztof Kurek, Agnieszka Świdnicka-Siergiejko, Andrzej Baniukiewicz, Maja Kostrzewska, Urszula Wereszczyńska-Siemiątkowska, Magdalena Łuba, Hady Razak Hady, Jacek Dadan, Andrzej Dąbrowski
Streszczenie:
Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) jest wyzwaniem u chorych po przebytej operacji metodą Roux-en-Y. Istnieje kilka technik umożliwiających osiągnięcie brodawki dwunastniczej w takich przypadkach, jednak wprowadzenie endoskopu do dwunastnicy i kaniulacja dróg żółciowych są utrudnione. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 52-letniego pacjenta po przebytej operacji metodą Roux-en-Y, u którego dostęp do dróg żółciowych uzyskano, stosując technikę ECPW pod kontrolą laparoskopii.
Abstract:
Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP) in patients with prior Roux-en-Y gastric bypass surgery is challenging. Several options exist for accessing the duodenal papilla in this situation, however, reaching the duodenum and entering the bile duct is still difficult. Here we present a case of 52-years old patient after Roux-en-Y gastric bypass in whom access to the biliary tract was obtained by the technique of laparoscopic controlled ERCP.
Słowa kluczowe: endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW), jejunostomia, operacja Roux-en-Y
Key words: endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP), jejunostomy, Roux-en-Y gastric bypass