Gerhard Rogler, Luc Biedermann

Tłum.: Krzysztof Kurek

 

Nie opracowano jak dotychczas optymalnej metody diagnostyki i monitorowania nieswoistych zapaleń jelit (inflammatory bowel diseases – IBD). W przypadku pacjentów z IBD przydatne są w tym przypadku biomarkery. Powinny być jednak stosowane wyłącznie wtedy, gdy informacje uzyskane dzięki nim będą miały wpływ na podejmowane decyzje kliniczne. Poniżej przestawiono 4 sytuacje kliniczne powszechnie spotykane podczas postępowania z pacjentami z IBD, w których biomarkery dostarczają wartościowych informacji. Po pierwsze, biomarkery mogą być pomocne w ustaleniu rozpoznania IBD oraz w ułatwieniu różnicowania pomiędzy wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (ulcerative colitis – UC) a chorobą Leśniowskiego i Crohna (Crohn’s disease – CD). Po drugie, biomarkery mogą być przydatne w prognozowaniu ciężkości IBD i w odpowiednio wczesnym wyborze najlepszego leczenia. Trzecia sytuacja kliniczna, w której pomocne jest zastosowanie biomarkerów, to ocena aktywności choroby oraz monitorowanie i nadzór wdrożonego leczenia. Ostatnia, czwarta, powszechnie spotykana sytuacja kliniczna, w której biomarkery są przydatne, to ocena kliniczna choroby po leczeniu chirurgicznym w celu przewidywania lub rozpoznania jej nawrotu. Z klinicznego punktu widzenia praktyczniejsze wydaje się omówienie poszczególnych biomarkerów oraz ich indywidualnej wartości i znaczenia w powyżej scharakteryzowanych sytuacjach niż podsumowanie zalet i wad każdego z biomarkerów bez odniesienia do typowych sytuacji klinicznych. Z tego też względu niniejszą pracę przeglądową podzielono na rozdziały obrazujące powyższe 4 powszechnie spotykane wśród pacjentów z IBD sytuacje kliniczne, dzięki czemu można krytycznie ocenić potencjalną wartość każdego z biomarkerów.

Słowa kluczowe: biomarker, monitorowanie, diagnostyka, kalprotektyna, pANCA, ASCA, markery genetyczne

 

Fortunata Civitelli, Emanuele Casciani, Francesca Maccioni, Salvatore Oliva, Naiwa Al Ansari, Valeria Bonocore, Salvatore Cucchiara

Tłum.: Krzysztof Kurek

 

Zastosowanie technik obrazowania w diagnostyce nieswoistych zapaleń jelit (IBD) nabrało istotnego znaczenia w ciągu ostatnich kilku lat. Wzbudziło to obawy dotyczące ryzyka kumulacji dużych dawek promieniowania będącego wynikiem badań obrazowych u pacjentów z IBD w czasie całego ich życia, szczególnie gdy początek choroby wystąpił już w wieku dziecięcym. Lekarze opiekujący się pacjentami pediatrycznymi z IBD powinni być świadomi wpływu promieniowania jonizującego na rozwój nowotworów złośliwych oraz powinni stosować w każdym możliwym przypadku alternatywne techniki obrazowania, pozbawione promieniowania jonizującego, takie jak obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) czy też ultrasonografię (USG). W niniejszej pracy omówiono wartość diagnostyczną technik USG oraz MRI wśród pacjentów pediatrycznych z IBD.

 

Słowa kluczowe: ekspozycja na promieniowanie, nieswoiste zapalenia jelit, dzieci, ultrasonografia, obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego

 

Mark Löwenberg, Geert D’Haens

Tłum.: Krzysztof Kurek

 

W przeprowadzonych w ostatnim czasie badaniach klinicznych wykazano obiecujące możliwości zastosowania różnorodnych leków nowej generacji w terapii pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit (inflammatory bowel disease – IBD). W niniejszej pracy podsumowano opublikowane doniesienia literaturowe dotyczące leczenia IBD ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania przeciwciał przeciw integrynie, takich jak wedolizumab (przeciwciało przeciw podjednostce α4β7) oraz etrolizumab (anti-rhuMAb β7), jak również tofacytynibu, będącego inhibitorem kinaz Janusowych (Janus kinase – JAK). Ponadto autorzy poniższego opracowania omówili skuteczność i bezpieczeństwo golimumabu [nowego przeciwciała przeciw czynnikowi martwicy nowotworu (tumor necrosis factor – TNF)], preparatu Avaxia (doustnego przeciwciała przeciw TNF) oraz preparatu Budesonide MMX; wszystkie ww. leki znalazły zastosowanie w terapii wrzodziejącego zapalenia jelita grubego. Inne substancje farmakologiczne o wykazanej klinicznej przydatności u pacjentów z chorobą Leśniowskiego i Crohna, które mogą znaleźć się na rynku w ciągu najbliższych lat, obejmują przeciwciało przeciw cząsteczce adhezyjnej (MAdCAM) PF-00547659, leki o niskiej masie cząsteczkowej (w tym lakwinimod oraz antagonista receptora CCR9 – Vercirnon), jak również aktywne w formie doustnej antysensowne oligonukleotydy przeciw SMAD7.

 

Słowa kluczowe: choroba Leśniowskiego i Crohna, nieswoiste zapalenia jelit, inhibitory integryny, preparaty niskocząsteczkowe, tofacytynib, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, wedolizumab

 

Piotr Wosiewicz, Małgorzata Błaszczyńska, Marek Hartleb

Ektazje części przedodźwiernikowej żołądka (GAVE) są ważną przyczyną ostrych i przewlekłych krwawień z przewodu pokarmowego. Ta patologia naczyniowa jest zazwyczaj rozpoznawana endoskopowo, ale w niektórych przypadkach jej rozpoznanie może wymagać wykonania biopsji błony śluzowej żołądka. GAVE występuje najczęściej u chorych z marskością wątroby, lecz może także towarzyszyć innym chorobom przewlekłym. W odróżnieniu od gastropatii wrotnej rozwój GAVE nie jest zależny od niewydolności wątroby lub nadciśnienia wrotnego. Leczenie GAVE opiera się głównie na endoskopowych technikach ablacyjnych.

 

Gastric antral vascular ectasia (GAVE) is important cause of both acute and chronic gastrointestinal bleeding. This vascular pathology is usually be diagnosed on endoscopic appearance alone, but may require biopsy in certain cases. GAVE is most commonly found in patients with cirrhosis, although it may be encountered in other chronic diseases. Unlike portal hypertensive gastropathy the GAVE requires to develop neither liver functional failure nor portal hypertension. Management of GAVE is predominantly endoscopic, focusing on various ablative techniques.

 

Słowa kluczowe: ektazje części przedodźwiernikowej żołądka, GAVE, żołądek arbuzowaty, marskość wątroby, krwawienie z przewodu pokarmowego, leczenie endoskopowe

Key words: gastric antral vascular ectasia, watermelon stomach, liver cirrhosis, gastrointestinal bleeding, endoscopic management

 

Kinga Podlaszewska, Anita Gąsiorowska

 

Odcinkowe zapalenie jelita grubego związane z uchyłkami (segmental colitis associated with diverticulosis – SCAD) jest jednostką chorobową charakteryzującą się przewlekłym procesem zapalnym, który rozwija się w odcinku jelita grubego zawierającym uchyłki. Proces zapalny zlokalizowany w esicy lub zstępnicy obejmuje błonę śluzową pomiędzy uchyłkami, natomiast samo ujście uchyłka pozostaje niezmienione. Zarówno obraz endoskopowy, jak i histologiczny nie pozwalają na jednoznaczne rozpoznanie SCAD. Ostatecznym potwierdzeniem powyższej diagnozy jest dopiero brak zmian zapalnych w odbytnicy i proksymalnych częściach jelita grubego. Obrazy endoskopowe w SCAD pokazują ograniczone lub rozlane zmiany o charakterze rumienia, ziarnistości, nadżerek, a nawet owrzodzeń, ograniczone do obszaru jelita z uchyłkami. Objawy kliniczne SCAD to najczęściej krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, któremu mogą towarzyszyć biegunka i bóle brzucha. Powyższe objawy nie są charakterystyczne tylko dla tej jednostki chorobowej, dlatego w diagnostyce różnicowej należy uwzględnić przede wszystkim chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i zapalenie uchyłków jelita grubego. Większość pacjentów odpowiada na terapię 5-ASA, a u niektórych objawy wycofują się samoistnie. Typowy przebieg kliniczny jest łagodny i ustępuje bez nawrotów oraz potrzeby kontynuacji leczenia.

 

SCAD (segmental colitis associated with diverticulosis) is an entity featured by chronic inflammatory process, evolving in the colonic segment presenting diverticulosis. It should be underlined, that this inflammatory process, localized in sigmoid or descending colon, involves interdiverticular colonic mucosa, while the diverticular orifices remain spared. Endoscopic and histological pictures are not sufficient for the correct diagnosis. Final confirmation of the diagnosis is the rectum and proximal segment of the colon spared from the inflammatory lesions. Endoscopic appearance of SCAD reveals patchy or diffuse lesions like: erythema, granularity, erosions and even ulcerations, present only in the colon presenting diverticulosis. The most frequent clinical symptom of SCAD is rectal bleeding, which can be accompanied with diarrhea and abdominal pain. These symptoms are not specific only for this disease, therefore in the differential diagnosis Crohn disease, ulcerative colitis and diverticulitis should be considered first of all. Most patients respond well to the 5-ASA treatment, and some resolve spontaneously. Typical clinical course is benign and resolves without recurrences, nor the need for the maintenance therapy.

 

Słowa kluczowe: uchyłkowatość okrężnicy, nieswoiste zapalenia jelit, krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, zapalenie odcinkowe

Key words: diverticulosis of the colon, inflammatory bowel diseases, rectal bleeding, segmental colitis

 

Andrzej Dąbrowski

 

Dekslanzoprazol o zmodyfikowanym uwalnianiu (dekslanzoprazol MR) to inhibitor pompy protonowej (PPI) nowej generacji, coraz szerzej stosowany na świecie, który ostatnio pojawił się również w Polsce pod nazwą Dexilant. Dwufazowe uwalnianie dekslanzoprazolu w dwunastnicy i jelicie cienkim powoduje pojawienie się 2 szczytów stężenia leku we krwi – w ciągu 1-2 godz. od przyjęcia leku (25% dawki dekslanzoprazolu) oraz w ciągu 4-5 godz. (75% dawki leku). Dzięki temu Dexilant jest preparatem, który zapewnia najdłuższe ze wszystkich PPI utrzymywanie się leku w krążeniu oraz oddziaływanie na pompy protonowe w żołądku. Podstawowym wskazaniem do stosowania Dexilantu są wszystkie postacie choroby refluksowej przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD). Ze względu na unikalne właściwości farmakodynamiczne Dexilant jest szczególnie polecany pacjentom z nocną zgagą oraz zaburzeniami snu w przebiegu GERD. Dexilant ma profil bezpieczeństwa podobny do lanzoprazolu i nawet 12-miesięczna terapia tym lekiem w dawce 60 mg dziennie jest dobrze tolerowana.

 

Dexlansoprazole modified release (dexlansoprazole MR) is a new generation proton pump inhibitor (PPI) with its implementation expanding all over the world. Recently, it has been approved for use in Poland under the name of Dexilant. Biphasic release of the dexlansoprazole in duodenum and small intestine causes two peaks of the drug concentration in blood – in 1-2 hrs since its application (25% of dexlansoprazole dose) and in 4-5 hrs (75% of dexlansoprazole dose). Consequently, Dexilant is the drug ensuring the longest of all PPIs persistence in circulation and effect on proton pumps in the stomach. Major indication for Dexilant are all clinical forms of gastroesophageal reflux disease (GERD). Due to the unique pharmacodynamic features, Dexilant is especially useful in patients with nocturnal heartburn and sleep disturbances caused by GERD. Safety profile of Dexilant is similar to lansoprazole and even 12-month therapy with the daily dose of 60 mg is well tolerated.

 

Słowa kluczowe: dekslanzoprazol o zmodyfikowanym uwalnianiu, inhibitor pompy protonowej, choroba refluksowa przełyku

Key words: dexlansoprazole modified release, proton pump inhibitor, gastroesophageal reflux disease

 

Izabela Smoła, Monika Kukulska, Magdalena Panek, Maciej Guziński, Jerzy Garcarek, Wojciech Kielan

 

Wstęp. Jedną z przyczyn niedokrwistości u pacjentów z przewlekłym zapaleniem trzustki (PZT) może być trudne do diagnostyki krwawienie z tętniaka rzekomego.

Opis przypadku. Dwudziestoośmioletnia kobieta z PZT, po przebytym 2-krotnie ostrym zapaleniu trzustki, została przyjęta do Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii we Wrocławiu z powodu ciężkiej niedokrwistości. W wykonanych przy przyjęciu badaniach laboratoryjnych stężenie hemoglobiny wynosiło 4,3 g/dl. W gastroskopii nie wykazano cech aktywnego ani przebytego krwawienia. W wykonanym angio-TK stwierdzono tętniaka rzekomego odgałęzienia tętnicy śledzionowej o wymiarach 3,8 × 3,6 cm z cechami aktywnego krwawienia do ogona trzustki. Pacjentkę zakwalifikowano do leczenia endowaskularnego. Wykonano embolizację tętnicy zaopatrującej za pomocą pojedynczej spirali metalowej, z dobrym efektem.
Wnioski. Tętniaki rzekome występują u 10-21% chorych z PZT. Z reguły są objawowe, co wiąże się z występowaniem dolegliwości bólowych brzucha i objawów krwawienia z przewodu pokarmowego. Ryzyko pęknięcia tętniaka rzekomego jest wyższe niż tętniaka prawdziwego i szacuje się je na 37%. Jest to stan zagrożenia życia, a śmiertelność w przypadku niepodjęcia leczenia w tej grupie pacjentów sięga 90-100%.

 

Abstract:
Bacground. One of causes of anemia among patients with chronic pancreatitis can be difficult to diagnose bleeding from the aneurysm.

Case report. 28-year-old woman with chronic pancreatitis, with a history of two acute pancreatitis episodes in the past was admitted to the Department of Gastroenterology and Hepatology in Wrocław due to severe anemia. In performed on admission laboratory tests hemoglobin level was 4,3 g/dl. Gastroscopy revealed no signs of an active or history of bleeding. In angio-CT pseudoaneurysm of the splenic artery branch, size 3,8 × 3,6 cm with the features of a recent bleeding into the tail of the pancreas was found. The patient was qualified for endovascular treatment. Embolization of the suppling artery was performed with the use of single metal spiral with good results.
Conclusion. Among patients with chronic pancreatitis, aneurysms are diagnosed in 10-21% cases. They are usually symptomatic, which is associated with abdominal pain and symptoms of gastrointestinal bleeding. The risk of rupture of pseudoaneurysm is higher than in true aneurysm and estimated at 37%. It is a life-threatening condition and mortality for not taking the treatment reaches 90-100%.

 

Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenie trzustki, tętnica śledzionowa, tętniak, niedokrwistość

Key words: chronic pancreatitis, splenic artery, aneurysm, anemia