Zastosowanie inhibitorów pompy protonowej a ryzyko niedoboru żelaza: badanie populacyjne z grupą kontrolną
Tłumaczenie artykułu: Use of proton pump inhibitors and risk of iron deficiency: a population‑based case – control study
A. Tran‑Duy, N.J. Connell, F.H. Vanmolkot, P.C. Souverein, N.J. de Wit, C.D.A. Stehouwer, A.W. Hoes, F. de Vries, A. de Boer

Streszczenie
Podstawy. Stany hipochlorhydrii są ważną przyczyną niedoborów żelaza. Związek pomiędzy terapią inhibitorami pompy protonowej (proton pump inhibitor – PPI) i niedoborem żelaza (iron deficiency – ID) był od dawna przedmiotem rozważań. Celem badania była ocena ryzyka ID związanego z leczeniem PPI przy użyciu danych zebranych w bazie Clinical Practice Research Datalink (CPRD) w Wielkiej Brytanii.
Metody. Grupę badaną stanowili pacjenci od 19. r.ż. z ID zdiagnozowanym po raz pierwszy w latach 2005‑2016 (n = 26 806). Datę, kiedy po raz pierwszy rozpoznawano u badanych ID, nazwano datą wyrównującą. Każdemu pacjentowi z grupy badanej przyporządkowano dobranego pod względem płci, wieku i ogólnych obciążeń medycznych przedstawiciela grupy kontrolnej. Zdefiniowano i określono skrótem PFU (PPI full user) badanych, którzy stosowali PPI nieprzerwanie w ciągu 1 roku przed datą wyrównującą, a skrótem PLU (PPI limited user) badanych, którzy w sposób nieciągły stosowali PPI w ciągu 1 roku przed datą wyrównującą. Natomiast jako PNU (PPI non-user) określono tych, którzy nie stosowali PPI przed datą wyrównującą. Iloraz szans wystąpienia ID w grupach PFU i PLU w porównaniu z PNU oceniono na podstawie analizy warunkowej regresji logistycznej.
Wyniki. W grupie badanej 2960 stanowili PFU, 6607 PLU, a 17 239 PNU. W grupie kontrolnej 1091 należało do PFU, 5058 do PLU, a 20 657 do PNU. Skorygowany iloraz szans ID w podgrupach PFU i PLU w porównaniu z PNU wynosił odpowiednio 3,60 [95% CI, (3,32‑3,91)] i 1,51 [95% CI, (1,44‑1,58)]. Obserwowano dodatnie zależności związane z czasem stosowania i dawką PPI.
Wnioski. Przewlekłe stosowanie PPI zwiększa ryzyko ID. Lekarze powinni wziąć to pod uwagę, kiedy rozważają korzyści i ryzyko przewlekłego leczenia PPI.

Komentarz
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Dąbrowski

Sarkopenia w marskości wątroby
Sarcopenia in liver cirrhosis
Maciej Miarka, Wiktor Smyk, Joanna Raszeja‑Wyszomirska

Streszczenie
Sarkopenia, kojarzona z naturalnym procesem starzenia się organizmu człowieka, jest też częstym powikłaniem marskości wątroby. Zanik tkanki mięśniowej, czyli jej masy, siły i sprawności, postępuje wraz z nasilaniem się niewydolności marskiej wątroby. Sarkopenia zwiększa ryzyko zgonu chorego z przyczyn infekcyjnych oraz wpływa niekorzystnie na przebieg przeszczepienia wątroby, wydłużając czas hospitalizacji oraz zwiększając ryzyko zgonu biorców. Zanik tkanki mięśniowej towarzyszy także zespołowi kruchości, który może stanowić przeciwwskazanie do przeszczepienia wątroby oraz towarzyszy niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby, a nasilenie sarkopenii koreluje z postępem włóknienia narządu. Sarkopenia postępuje nie tylko w okresie oczekiwania na transplantację wątroby, lecz także do końca 1. roku po zabiegu, a dodatkowo może rozwinąć się de novo nawet u 1/4 biorców, wpływając niekorzystnie na wyniki przeszczepienia narządu.
Słowa kluczowe: sarkopenia, marskość wątroby, zespół kruchości, transplantacja wątroby

Abstract
The generalized loss of skeletal muscle mass, strength and function is a commonly seen phenomenon in patients with end – stage liver disease and is referred to as sarcopenia. Sarcopenia can be present in up to 60% of patients and it is an underestimated complication of end – stage liver disease. Sarcopenia is associated with poor outcomes both before and after liver transplantation. Pre-transplant sarcopenia is associated with increased risk of decompensation, and increased wait-list mortality due to increased risk of infections, whereas in post-transplant period it is associated with a longer hospitalization, including intensive care units stay and even increased risk of mortality. Sarcopenia is a part of frailty syndrome, which may be a counterindication to liver transplant. In non‑alcoholic fatty liver disease, sarcopenia progresses with advanced liver fibrosis. Muscle mass decreases from the time of evaluation to liver transplantation until a 1 year following surgery, and up to 1/4 of liver graft recipients may develop sarcopenia de novo after procedure.
Key words: sarcopenia, liver cirrhosis, frailty syndrome, liver transplantation

Wartość testów oddechowych w diagnostyce rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
Update of diagnostic value of breath tests in the diagnosis of small intestinal bacterial overgrowth
Paulina Konrad, Paulina Mikulska, Cezary Chojnacki

Streszczenie
Wodorowy i metanowy test oddechowy są powszechnie wykorzystywane w diagnostyce rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, choć istnieją rożne opinie co do ich wartości klinicznej. Rozbieżności te wynikają ze stosowania niejednolitych procedur medycznych oraz rożnych kryteriów oceny wyników. Autorzy przedstawiają ujednolicone wskazania i przeciwskazania do badań oraz aktualnie zalecane kryteria diagnostyczne.
Słowa kluczowe: SIBO, laktuloza, wodorowe testy oddechowe, dysbakterioza

Abstract
Hydrogen and methane breath tests are used in the diagnosis of small intestinal bacterial overgrowth. However, there are different opinions as to their clinical value. These discrepancies result from the use of non‑uniform medical procedures and various criteria for the assessment of results. The authors provide unified indications and contraindications for examinations as well as current standards of diagnostic criteria.
Key words: SIBO, lactulose, hydrogen breath test, dysbacteriosis

Gamma‑glutamylotranspeptydaza – diagnostyka różnicowa
Gamma‑glutamyl transpeptidase (GGTP) – differential diagnosis
Georges Kamtoh, Artur Lipczyński, Ewa Dutkiewicz, Agnieszka Kamtoh

Streszczenie
Gamma‑glutamylotranspeptydaza (GGTP) jest enzymem występującym w wielu narządach, stąd jego zwiększona aktywność we krwi może być odzwierciedleniem wielu chorób, mimo iż w przeważającej części przypadków jest związana ze stanem wątroby. Z tego powodu podwyższona aktywność GGTP powinna być obiektem zainteresowania specjalistów wielu dziedzin. Szczególnym wyzwaniem jest izolowany wzrost aktywności GGTP, który w niektórych przypadkach jest jedynie czynnikiem prognostycznym lub nieszkodliwą konsekwencją zażywanych leków. W algorytmie postępowania należy uwzględniać – oprócz badań biochemicznych – badania obrazowe w celu określenia etiologii i stopnia uszkodzenia wątroby.
Słowa kluczowe: uszkodzenie wątroby, choroby serca, alkoholizm, izolowany wzrost GGTP

Abstract
Gamma‑ glutamyltranspeptydase (GGTP) is an enzyme that is found in many organs, therefore its elevated activity in the blood may be associated with different diseases, although in majority of cases it indicates to liver injury. Diagnosing the patients with the elevated GGTP levels requires interdisciplinary approach. Particular diagnostic challenge may be an isolated elevation of GGTP level in some has prognostic significance and in others may be a harmless evidence consequence of used drugs. The algorithm of management should include, besides routinely used biochemical blood tests, also imaging examinations for evaluation of aetiology and the extent of liver injury.
Key words: liver injury, alcoholism, heart diseases, isolated elevation of GGTP

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – punkt widzenia chirurga
Ulcerative colitis – a surgeon’s point of view
Sławomir Glinkowski, Daria Marcinkowska

Streszczenie
Wczesne rozpoznanie u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego oraz właściwa terapia mogą ograniczyć rozwój zmian oraz zapewnić chorym przez dłuższy czas dobrostan fizyczny oraz psychiczny. W monitorowaniu choroby przydatne są skale, zarówno kliniczne, jak i endoskopowe. Na ich podstawie, w ujednolicony sposób, lekarz może zdecydować o prowadzeniu odpowiedniej farmakoterapii, a w przypadku jej nieskuteczności – o wdrożeniu leczenia operacyjnego. W pracy omówiono najczęściej stosowane skale oceny aktywności choroby i ich przydatność kliniczną z punktu widzenia chirurga.
Słowa kluczowe: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, klasyfikacja, endoskopia, operacje chirurgiczne

Abstract
Early diagnosis in patients with ulcerative colitis and appropriate therapy may limit progression of this disease and improve physical and mental patient’s health for long time. Scoring systems, both the clinical and endoscopic, are useful in monitoring of this disease. They can provide the basis for planning appropriate pharmacotherapy, and in case of its failure, the use of surgical treatment. In this review the scoring systems assessing activity of ulcerative colitis were discussed, mostly from surgeon’s point of view.
Key words: ulcerative colitis, classification, endoscopy, surgical procedures

Eozynofilowe zapalenie przełyku u dzieci
Eosinophilic esophagitis in children
Katarzyna Zdanowicz, Magdalena Kucharska, Natalia Wasilewska, Aleksandra Filimoniuk, Piotr Jakimiec, Urszula Daniluk, Dariusz Lebensztejn

Streszczenie
Eozynofilowe zapalenie przełyku jest coraz częściej występującym schorzeniem przewodu pokarmowego, rozpoznawanym na podstawie objawów klinicznych związanych z dysfunkcją przełyku, potwierdzonym badaniem histopatologicznym wycinka błony śluzowej przełyku pobranego w trakcji endoskopii. Rozpoznanie ustalane jest na podstawie obecności w preparacie co najmniej 15 granulocytów kwasochłonnych, ocenianych w dużym polu widzenia. Leczenie może stanowić zarówno postępowanie dietetyczne, jak i inhibitory pompy protonowej oraz steroidy działające miejscowo. W przypadku wystąpienia zwężeń przełyku stosowane jest endoskopowe rozszerzanie. Rozpoznanie, a w konsekwencji leczenie eozynofilowego zapalenia przełyku, istotnie wpływa na jakość życia pacjentów pediatrycznych. Z uwagi na przewlekły charakter schorzenia pacjenci wymagają stałego monitorowania.
Słowa kluczowe: eozynofilia przełykowa, eozynofilowe zapalenie przełyku, dieta eliminacyjna, inhibitory pompy protonowej, steroidy miejscowe

Abstract
Eosinophilic esophagitis (EoE) is more often diagnosed diseases of the gastrointestinal tract. Diagnosis depends on the patient’s clinical manifestations related to oesophageal dysfunction and must be confirmed by histologic findings on oesophageal mucosal biopsies. The confirmation of diagnosis involves the presence of more than 15 eosinophils per high-power field in oesophageal mucosa. Therapy is both dietary management and proton pump inhibitors as well as topical corticosteroids. Oesophageal endoscopic dilation is used in patients with established oesophageal strictures. Eosinophilic esophagitis significantly impacts quality of life of paediatric patients and their well‑being. Due to the chronic nature of the disease, patients require constant monitoring.
Key words: esophageal eosinophilia, eosinophilic eosinophilia, dietary elimination therapy, proton pump inhibitors, topical corticosteroids

Podstawy prawne udzielenia świadczenia zdrowotnego bez zgody pacjenta
Rafał Patryn